عدول كرد مگر بعد از ظهور ارجحيت مجتهد ديگر .
خلاصه هر چند علما گفته‌اند كه بعد از عمل به قول مجتهدى عدول نمىتوان كرد در همان مسئله به ديگرى مگر با موت او ، يا تغيير رأى او يا ظهور فسق او ، و لكن اين سخن بر اطلاق خود باقى نيست ، زيرا كه دليل در آن مسئله همان است كه از باب اختيار احد امارتين مجتهد است در ادله شرعيه ، و اين دليل همچنانكه در امارتين مجتهد ، بعد از تبدل به رجحان اماره دوم تمام نيست و رجوع مىكند به ارجح ، مقلد هم بايد چنين باشد .
و بدان كه اين سخن در وقتى است كه مجتهد اول ، حكم صريح كند به ترك جمعه مطلقا ولو من باب الاحتياط ، و لكن هر گاه فتوى او حرمت باشد ، به اين معنى كه تكليف خود را نماز جمعه فقط داند به عنوان بت نه اين كه از باب احتياط هم جايز نباشد ، پس امر آسانتر خواهد بود .
< / السؤال = 16 > < السؤال = 4126 > 290 : سؤال : هر گاه جمع فيما بين جمعه و ظهر ، احوط شد نه واجب ، آيا جمع نمودن چنانچه موجب كلام و غيبت فيما بين الناس شود ، آيا ترك نمودن در اين صورت ارجح است يا نه ، بلكه آيا به سبب خوف ملامت ، ترك عبادت بى صورت است يا خير ؟
جواب : هر كس غيبت مىكند خود معصيت كرده و طاعت خود را به آنها داده عوض غيبت ( ارايت الذى ينهى عبدا اذا صلى ) . و به اين جهت نمىتوان ترك احتياط كرد .
< / السؤال = 4126 > < السؤال = 3380 > 291 : سؤال : هر گاه مأموم قبل از امام تكبير بگويد به اعتقاد اينكه امام تكبير گفته است و بعد ظاهر بشود كه امام ، تكبيرة الاحرام نگفته بود ، آيا نماز مأموم در اين صورت باطل است يا بايد قصد انفراد نموده ، نماز را تمام نمايد ؟
جواب : نماز باطل است و قصد انفراد نفعى ندارد ، خصوصا در وقتى كه در حال ركوع متذكر شود هم باطل است ، چون به نيت اقتدا داخل شده بود و شكى نيست كه نماز جماعت و نماز فرادى دو نوعند از نماز ظهر و متباينانند و گاه است كه تباين به محض نيت حاصل مىشود ، مثل نماز صبح و نافله آن و صبح استيجارى ، كه ميانه آنها

128