من شاء استكثر ، و به علت اينكه احتياطى كه مشروع در نماز است از اين قبيل است ، زيرا كه نهايت امر در آن ، رخصت و تجويز است ، يعنى اينكه مراد از نماز احتياطى كه در صورت شك در نماز واجب مىشود مبنى بر اين است شايد نقصى در نماز واقع شده باشد و به اين سبب حضرت صادق ( ع ) فرمود در نماز احتياط " وان كان صلى امبعا كانت هاتان نافلة ( 1 ) " ، و به علت اينكه اجماع شيعه عصر ما و زمان نزديك به عصر ما بر اين بوده و چون هميشه وصيت مىكنند به قضاى عبادات بغوجود ؟ ؟ ؟ آنكه كرده‌اند . و اعاده مىكنند بسيارى از آنها را اداء و قضاء و نهى از اعاده نماز در شكى است كه ممكن است بناى بر آن .
تمام شد ترجمه كلام ذكرى . و اقرب در نزد حقير ، همان است كه شهيد فرموده ، اگر چه در بعضى از دليلها مجال سخن هست .
سؤال : نماز در جامه سرخ ، مكروه است ، آيا مختص مردان است يا از براى زنان هم هست ؟
جواب : ظاهرا مختص مردان است ، چنان كه علامه در تحرير تصريح به آن كرده .
سؤال : مصلى برخاست كه نماز ظهر بكند ، سهوا نيت صبح كرد ، يا برخاست نماز عصر بكند ، سهوا نيت مغرب كرد ، چه بكند ؟
جواب : بايد دانست كه فرق است ما بين اينكه مىخواست نمازى بكند سهوا نماز ديگر كرد و ما بين اينكه در محض نيت ، سهو كرده ، اما نماز همان نماز است و آنچه فقها در مسائل عدول نيت گفته‌اند ، آن معنى اول است و هر چند كه بنا ، بر مسئله جواز عدول نيست ( و هم دليلى بر جواز آن در اين دو صورت سؤال نيست و صورتهاى مجوزه را در مرشد العوام ذكر كرده‌ام و اين دو صورت و امثال آنها از جمله آنها نيست ) و لكن در اينجا ظاهر سؤال اين است كه داعى بر فعل باقى است ، يعنى به همان قصد نماز ظهر يا عصر برخاسته و به همان قصد هم مىكند ، لكن سهوا نيت صبح يا مغرب به خاطر او گذشت يا به زبان او جارى شد و ظاهر اين است كه اين ، ضرر ندارد ، چون تحقيق اين

1 : وسائل ج 5 ص 323 ، ابواب الخلل الواقع في الصلاة ، باب 11 ، ح 2 .

107