باطل است ، فاصله شود مىتوانند اقتدا كنند . و امّا اگر چند نفر كه نمازشان باطل است ، فاصله شوند يا از جهت ديگر فاصلهء زيادى باشد نمىتوانند اقتدا كنند . زنجانى : مسأله اگر بين مأموم و امام يا بين مأموم و مأموم ديگرى كه واسطه اتصال مأموم با امام است كمتر از مقدار جسد انسان در حال سجده كه حدود يك متر است فاصله گردد ، مانعى ندارد ، ولى اگر بيش از اين مقدار فاصله شود ، جماعتش صحيح نيست ، بنا بر اين اگر چند نفر كه نمازشان باطل است فاصله شوند ، نمىتواند اقتدا كند ، و اگر در وسط نماز به مقدار جسد انسان در حال سجده فاصله شود ، به احتياط واجب قصد فرادى نموده نماز را تمام كند . بهر حال اگر شك داشته باشد كه نماز امام يا مأمومين سمت راست يا سمت چپ يا جلو صحيح است يا نه ، مىتواند به جماعت خود ادامه دهد و اقتدا نمايد و بچه مميّز ؛ يعنى بچهاى كه خوب و بد را مىفهمد ، اگر شرايط نماز را رعايت كند ، نمازش صحيح است و اگر شك داشته باشند كه نمازش صحيح است يا نه ، حكم به صحّتِ نمازش مىشود . سيستانى : مسأله اگر واسطه اتصال به جماعت ، بچّه مميز يعنى بچهاى كه خوب و بد را مىفهمد باشد ، چنانچه ندانند نماز او باطل است مىتوانند اقتدا كنند و همچنين اگر شيعه اثنى عشرى نباشد چنانچه نماز او بر طبق مذهب وى صحيح باشد . مكارم : شرط سوّم : نبودن فاصله ميان امام و مأموم . اگر يك يا چند قدم ميان امام و مأموم يا مأمومين با يكديگر فاصله باشد ، به طورى كه به آن جماعت گويند مانعى ندارد . بنا بر اين فاصله شدن يك يا دو نفر كه نماز نمىخوانند مانعى ندارد ولى مستحب است صفوف كاملًا به هم متّصل باشد . < صفحة فارغة > [ مسأله 1418 بعد از تكبير امام ] < / صفحة فارغة > مسأله 1418 بعد از تكبير امام اگر صف جلو آمادهء نماز و تكبير گفتن آنان نزديك باشد ( 1 ) كسى كه در صف بعد ايستاده ، مىتواند تكبير بگويد ( 2 ) ولى احتياط مستحب آن است كه صبر كند تا تكبير صف جلو تمام شود . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 1 ) اراكى : بعد از تكبير امام اگر صف جلو آمادهء نماز باشد . . ( 2 ) زنجانى : بقيه مسأله ذكر نشده . مكارم : مسأله هنگامى كه امام تكبير مىگويد و وارد نماز مىشود در صورتى كه صفهاى جلوتر آمادهء نماز باشند ، همه مىتوانند تكبير بگويند و وارد نماز شوند و لازم نيست انتظار بكشند ، تا صفهاى جلو وارد نماز شوند بلكه انتظار كشيدن ، بر خلاف احتياط است . < صفحة فارغة > [ مسأله 1419 اگر بداند نماز يك صف از صفهاى جلو باطل است ] < / صفحة فارغة > مسأله 1419 اگر بداند نماز يك صف از صفهاى جلو باطل است ( 1 ) ، در صفهاى بعد نمىتواند اقتدا كند ، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مىتواند اقتدا نمايد . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 1 ) مكارم : اگر صف جلو حائل شود ، صفهاى بعد نمىتوانند اقتدا كنند . < صفحة فارغة > [ مسأله 1420 هر گاه بداند نماز امام باطل است ] < / صفحة فارغة > مسأله 1420 هر گاه بداند نماز امام باطل است مثلًا بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمىتواند به او اقتدا كند ( 1 ) .