( 1 ) مكارم : و به عكس اگر نخست حالت شك داشت و بعد گمانش بيشتر به يك طرف شد ، بايد مطابق گمان عمل كند ، ولى اگر شك از شكهايى است كه نماز را باطل مىكند و پابرجا شد بايد نماز را از سر گيرد و مبدّل شدن آن به ظنّ اثرى ندارد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1204 كسى كه نمىداند گمانش به يك طرف بيشتر است ] < / صفحة فارغة > مسأله 1204 كسى كه نمىداند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوى است بايد احتياط كند ( 1 ) و در هر مورد ، احتياط به طور مخصوصى است كه در كتابهاى مفصل گفته شده است . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 1 ) اراكى : بنا بر احتياط واجب بايد احتياط كند در جمع بين هر دو وظيفه . .
گلپايگانى ، صافى : اگر احتمال مىدهد به يك طرف گمانش زيادتر باشد بايد آن طرف را بگيرد و الَّا به دستور شك عمل كند .
خوئى ، تبريزى ، سيستانى : بايد به دستور شك عمل كند .
فاضل : طبق وظيفه شك عمل مىنمايد .
مكارم : مسأله كسى كه نمىداند حالتى كه براى او پيدا شده است " شك " است يا " ظنّ " بايد به احكام شك عمل كند .
زنجانى : مسأله كسى كه نمىداند عرفاً گمانش به يك طرف بيشتر است يا دو طرف در نظر او مساوى است ، بنا بر احتياط واجب بايد به دستور شك عمل كند و اگر عمل وى بر خلاف دستور گمان باشد ، نماز را نيز به احتياط واجب دوباره بخواند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1205 اگر بعد از نماز بداند ] < / صفحة فارغة > مسأله 1205 اگر بعد از نماز بداند ( 1 ) كه در بين نماز حال ترديدى داشته كه مثلًا دو ركعت خوانده يا سه ركعت و بنا را بر سه گذاشته ولى نداند كه گمانش به خواندن سه ركعت بوده يا هر دو طرف در نظر او مساوى بوده ( 2 ) به احتياط واجب بايد نماز احتياط را بخواند ( 3 ) . ( 1 ) فاضل : اگر بعد از نماز بفهمد . . اين مسأله ، در رسالهء آيات عظام : بهجت و مكارم نيست ( 2 ) فاضل : بداند كه اين بنا از روى گمانش به خواندن سه ركعت بوده يا از باب اين بوده كه هر دو طرف در نظر او مساوى بوده . . ( 3 ) گلپايگانى ، صافى : خوب است نماز احتياط را بخواند .
خوئى ، تبريزى ، زنجانى ، نورى : بايد نماز احتياط را بخواند .
سيستانى : لازم نيست نماز احتياط را بخواند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1206 اگر موقعى كه تشهد مىخواند يا بعد از ايستادن شك كند ] < / صفحة فارغة > مسأله 1206 اگر ( موقعى كه تشهد مىخواند ، يا ( 1 ) ) بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را به جا آورده يا نه و در همان موقع يكى از شكهايى كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مىباشد ، براى او پيش آيد مثلًا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، به احتياط واجب بايد به دستور آن شك عمل كند و نمازش را هم دوباره بخواند ( 2 ) . ( 1 ) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله سيستانى نيست ] اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 2 ) اراكى : نمازش باطل نيست ، گر چه احتياط مستحبّ است به دستور آن شك عمل كند و نمازش را هم دوباره بخواند .
گلپايگانى ، خوئى ، تبريزى ، زنجانى ، سيستانى ، صافى : چنانچه به دستور آن شك عمل كند نمازش صحيح است . ( سيستانى : ولى اگر موقعى كه تشهّد مىخواند يكى از آن شكها اتّفاق بيفتد ، اگر شك او بين دو و سه باشد نماز باطل است و اگر بين دو و چهار يا دو و سه و چهار باشد نماز صحيح است و به دستور شك بايد عمل كند ) .

655