إسم الكتاب : توضيح المسائل مراجع ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 988)

فاضل : و آن را با مغرب همراه مىخواند ؛ همراه خواندن و جمع كردن بين دو نماز در سه مورد مذكور مستحبّ است . .
بهجت : در صورتى كه با نماز مغرب جمع شود و بنا بر احتياط در اين سه صورت كه گفته شد ، بايد اصلًا اذان نگويند ، نه اين كه مستحبّ نباشد و گفتن آن بىاشكال باشد ؛ ولى در جايى كه نماز عصر را با نماز ظهر با هم مىخوانند ، خوب است براى نماز عصر اذان گفته نشود . . ( 5 ) فاضل ، مكارم : كه بايد آن را بلا فاصله بعد از نماز ظهر يا مغرب بخواند . . ( 6 ) اراكى : و براى هر كس كه بين نماز ظهر و عصر و همچنين بين نماز مغرب و عشاء فاصله نيندازد . .
مكارم : [ و ] به طور كلَّى هر نمازى كه با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط مىشود و فاصله شدن نافله و تعقيب كافى نيست ولى اگر نمازها را جدا از هم هر يك را در وقت فضيلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحبّ است . ( 7 ) بهجت : و اگر فاصله پيدا كرد يا نافله‌اى بين آنها خوانده شد ، بنا بر اظهر اذان گفتن به استحباب خود باقى است . فاضل : و ظاهراً با خواندن نافله ، فاصله حاصل مىشود . ( 8 ) اراكى : و همچنين كسى كه بين نماز ظهر و عصر و يا بين نماز مغرب و عشاء فاصله نيندازد ، براى نماز دوّمش اذان ساقط مىشود .
گلپايگانى : فاصله شدن نافله كافى است براى عدم سقوط اذان بنا بر اقوى .
خوئى ، تبريزى : مسأله در دو نماز اذان مشروع نيست : اول : نماز عصر ( خوئى : در عرفات ) روز عرفه كه روز نهم ذى حجه است . دوم : نماز عشاء شب عيد قربان ، براى كسى كه در مشعر الحرام باشد ، و در اين دو نماز در صورتى اذان ساقط مىشود كه با نماز قبلى هيچ فاصله نشود يا بين آنها كمى فاصله باشد .
زنجانى : مسأله انسان اگر نماز عصر را بدون فاصله يا با فاصلهء كم بعد از نماز ظهر ، يا نماز عشا را بدون فاصله يا با فاصلهء كم بعد از نماز مغرب بخواند اذان نماز دوم ساقط مىشود . فاصله نينداختن بين نماز دوم و نماز اول در موارد زير مستحب يا لازم است : اول : نماز عصر روز جمعه ، دوم : نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذى حجه است ، سوم : نماز عشاى شب عيد قربان براى كسى كه در مشعر الحرام باشد ، چهارم : نماز عصر و عشاى كسى كه نمىتواند از بيرون آمدن بول و غايط خوددارى كند . در اين موارد اگر به دستور استحبابى يا لزومى عمل كرد ، اذان نماز دوّم ساقط است و اگر به اين دستور عمل نكرد و بين دو نماز فاصلهء زيادى انداخت اذان ساقط نيست ، و همچنين است در ساير موارد اگر بين دو نماز فاصله نينداخت يا فاصلهء كمى انداخت اذان نماز دوّم ساقط است ، و خواندن نافله ، فاصله حساب مىشود ، بنا بر اين در صورت خواندن نافله ، اذان ساقط نيست .
صافى : مسأله اذان عصر و عشا از كسى كه بين ظهر و عصر و مغرب و عشا جمع مىكند ساقط مىشود ، خواه در موارد استحباب جمع باشد مثل نماز عصر روز جمعه ، و نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذى حجه است در عرفات ، و نماز عشاء شب عيد قربان براى كسى كه در مشعر الحرام است ،

521