زنجانى : اگر ممكن نيست ، بايد تيمم كند ؛ ولى اگر چيزى هم كه تيمم به آن صحيح است ندارد ، بنا بر احتياط واجب با برف يا يخ اعضاى وضو يا غسل را نمناك كند و نماز خوانده و در خارج وقت قضاى نماز را نيز بخواند و اگر نمناك كردن اعضا با برف و يخ هم ممكن نيست بنا بر احتياط مستحب با يخ و برف تيمم كند و در وقت نماز بخواند ولى لازم است نماز خود را در خارج وقت قضا نمايد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 689 اگر با خاك و ريگ چيزى مانند كاه كه تيمّم به آن باطل است ] < / صفحة فارغة > مسأله 689 اگر با خاك ( و ريگ ( 1 ) ) چيزى مانند كاه كه تيمّم به آن باطل است مخلوط شود ، نمىتواند به آن تيمّم كند ، ولى اگر آن چيز به قدرى كم باشد كه در خاك ( يا ريگ ( 2 ) ) از بين رفته حساب شود ، تيمّم به آن خاك ( و ريگ ( 3 ) ) صحيح است ( 4 ) . ( 1 ) ، ( 2 ) و ( 3 ) - [ قسمتهاى داخل پرانتز در رساله آيت الله زنجانى نيست ] ( 4 ) بهجت : بلكه اگر آن چيز كم باشد و از بين رفته هم حساب نشود ولى عرفاً خاك و ريگ گفته شود ، بعيد نيست تيمّم صحيح باشد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 690 اگر چيزى ندارد كه بر آن تيمّم كند ] < / صفحة فارغة > مسأله 690 اگر چيزى ندارد كه بر آن تيمّم كند چنانچه ممكن است ، بايد به خريدن و مانند آن تهيه نمايد . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست < صفحة فارغة > [ مسأله 691 تيمّم به ديوار گلى صحيح است ] < / صفحة فارغة > مسأله 691 تيمّم به ديوار گلى ( 1 ) صحيح است ( 2 ) و احتياط مستحبّ آن است كه با بودن ( زمين يا ( 3 ) ) خاك خشك ، به ( زمين يا ( 4 ) ) خاك نمناك تيمّم نكند . ( 1 ) زنجانى : كه با زدن دست بر آن ، دست انسان خاكى مىشود . . ( 2 ) بهجت : و همچنين است تيمّم به زمين و خاك نمناك ؛ و تيمّم به گِل سفت شده نيز صحيح است ، بنا بر اين گِلى كه تيمّم به آن با وجود زمين و خاك خشك صحيح نيست ، گِلى است كه تر باشد . ( 3 ) و ( 4 ) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله زنجانى نيست ] < صفحة فارغة > [ مسأله 692 چيزى كه بر آن تيمّم مىكند بايد پاك باشد ] < / صفحة فارغة > مسأله 692 چيزى كه بر آن تيمّم مىكند بايد پاك باشد ( 1 ) و اگر چيز پاكى كه تيمّم به آن صحيح است ندارد ، نماز بر او واجب نيست ولى بايد قضاى آن را به جا آورد ( 2 ) . ( 1 ) سيستانى : چيزى كه بر آن تيمّم مىكند بايد شرعاً پاك باشد و بنا بر احتياط واجب عرفاً نيز پاكيزه باشد يعنى آلوده به چيزى كه موجب تنفر است نباشد . . ( 2 ) خوئى ، سيستانى : و بهتر آن است كه در وقت نيز نماز بخواند . ( سيستانى : مگر در موردى كه نوبت به فرش گردآلود و مانند آن رسيده است كه اگر نجس باشد احتياط واجب اين است كه با آن تيمم كند و نماز بخواند و بعداً هم قضا كند ) .
گلپايگانى ، صافى : احتياط آن است كه نماز را بىتيمّم بخواند ولى واجب است بعد قضاى آن را به جا آورد .
تبريزى : نماز را بنا بر احتياط با تيمّم بخواند و نيز قضاى آن را به جا آورد .
بهجت : احتياط در اين است كه نماز را بدون تيمّم بخواند و بعداً با وضو يا غسل يا تيمّم نماز را دو مرتبه بخواند .
فاضل : بنا بر احتياط واجب بدون تيمّم و وضو نماز را بخواند و بايد قضاى آن را بعداً به جا آورد .
مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 684 .

382