ولى باقى ماندن ذره‌هاى كوچكى كه ديده نمىشود اشكال ندارد . پاك كردن مخرج غائط با چيزهايى كه احترام آنها لازم است مانند كاغذى كه اسم خدا و پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم نوشته شده حرام است ، همچنين بنا بر احتياط بايد از پاك كردن مخرج با استخوان و سرگين اجتناب نمود ولى اگر با آنها پاك نمود مخرج غائط پاك مىشود ، هر چند احتياط مستحب در تكرار تطهير با اشياء ديگر مىباشد .
نورى : مسأله لازم است با سه سنگ يا سه پارچه مخرج را پاك كنند ، با اطراف يك سنگ يا يك پارچه كافى نيست و با استخوان و سرگين پاك نمىشود و پاك كردن با چيزهايى كه احترام آنها لازم است ، مانند كاغذى كه اسم خدا بر آن نوشته شده حرام است و اگر محل را با آن پاك كند ، پاك نمىشود و نماز با آن نمىتواند بخواند .
مكارم : مسأله هر گاه با سه طرف يك قطعه سنگ ، محلّ را پاك كند كافى است ، همچنين با سه گوشهء يك قطعه كاغذ و پارچه .
فاضل : مسأله لازم نيست با سه سنگ يا سه قطعهء پارچه مخرج را پاك كنند ، بلكه با اطراف يك سنگ يا يك پارچه هم كافى است ، ولى بايد از سه دفعه كمتر نباشد ، ليكن اگر مخرج را با استخوان و سرگين و يا چيزهايى كه احترام آنها لازم است ، مانند كاغذى كه اسم خدا بر آن نوشته شده پاك كند نمىتواند نماز بخواند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 70 اگر شكّ كند كه مخرج را تطهير كرده يا نه ] < / صفحة فارغة > مسأله 70 اگر شكّ كند كه مخرج را تطهير كرده يا نه ، ( اگر چه هميشه ( 1 ) بعد از بول يا غائط فوراً تطهير مىكرده ) ( 2 ) ، بايد ( 3 ) خود را تطهير نمايد . ( 1 ) خوئى ، زنجانى ، سيستانى : اگر چه عادتاً هميشه . . ( 2 ) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله مكارم نيست ] ( 3 ) گلپايگانى ، اراكى ، فاضل ، بهجت ، صافى : احتياط واجب آن است كه . .
خوئى ، نورى ، تبريزى ، زنجانى ، سيستانى : لازم است . .
< صفحة فارغة > [ مسأله 71 اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه ] < / صفحة فارغة > مسأله 71 اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه ( 1 ) ، نمازى كه خوانده صحيح است ( 2 ) ، ولى براى نمازهاى بعد بايد تطهير كند . ( 1 ) خوئى ، زنجانى ، تبريزى : در صورتى كه ( زنجانى : مسأله را مىدانسته و ) احتمال بدهد كه پيش از شروع به نماز ملتفت حالش بوده ، . . ( 2 ) زنجانى : و در غير اين صورت ، نمازش محكوم به بطلان است و در هر صورت بنا بر احتياط براى نمازهاى بعد بايد تطهير كند .
اسْتِبْراء < صفحة فارغة > [ مسأله 72 تعريف استبراء ] < / صفحة فارغة > مسأله 72 " استبراء " عمل مستحبّى است كه مردها بعد از بيرون آمدن بول انجام مىدهند ( 1 ) و آن داراى اقسامى است و بهترين آنها اين است ( 2 ) كه بعد از قطع شدن بول ، اگر مخرج غائط نجس شده ، اول آن را تطهير كنند ، بعد سه دفعه با انگشت ميانهء دست چپ از مخرج غائط تا بيخ آلت بكشند و بعد شست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را زير آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه گاه بكشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند .

62