( 1 ) فاضل : بقيه مسأله ذكر نشده . اراكى : صحيح بودن آن محلّ اشكال است . [ پايان مسأله ] مكارم : اگر وضوى او تصرّف در غصب محسوب شود اشكال دارد ، همچنين اگر شير آب يا قسمتى از لوله كشى غصبى باشد . خوئى ، تبريزى ، سيستانى : مسأله حوضى كه مثلًا يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است ، در صورتى كه برداشتن آب در نظر عُرف تصرّف در آن آجر يا سنگ نباشد اشكالى ندارد و در صورتى كه تصرّف باشد برداشتن آب حرام ، ولى وضو صحيح است . گلپايگانى ، صافى : مسأله بنا بر احتياط واجب ، بايد در حوضى كه مثلًا يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است وضو نگيرد . زنجانى : مسأله وضو گرفتن در حوضى كه مثلًا يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است ، در صورتى كه برداشتن آب به نظر عُرف تصرّف در آن آجر يا سنگ نباشد اشكالى ندارد ، و در صورتى كه تصرّف باشد ، وضوى ارتماسى او بنا بر احتياط واجب باطل است ؛ ولى وضوى ترتيبى او صحيح مىباشد ، اگر چه مرتكب كار حرامى شده است . < صفحة فارغة > [ مسأله 275 اگر در صحن يكى از امامان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند ] < / صفحة فارغة > مسأله 275 اگر در صحن يكى از امامان يا امام زادگان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند ، چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را براى قبرستان وقف كردهاند ، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشكال ندارد ( 1 ) . ( 1 ) بهجت : ولى اگر فهميد زمين براى قبرستان وقف شده و نشود زير حوض يا نهر ، ميّتى را دفن كرد وضو اشكال دارد . و نيز اگر ايجاد حوض يا نهر موجب بىحرمتى به بدن مسلمان بشود مثلًا آب به بدن او برسد ، وضو اشكال دارد اگر چه زمين قبرستان ، مباح بوده و موقوفه هم نباشد . شرط ششم ( 1 ) : آن كه اعضاى وضو موقع شستن و مسح كردن ، پاك باشد ( 2 ) . ( 1 ) مكارم : شرط پنجم . . سيستانى : شرط چهارم . . ( 2 ) بهجت : مگر اين كه به وسيلهء وضو گرفتن و شستن صورت و يا دستها ، اعضاى وضو خود به خود پاك شود . سيستانى : هر چند در حال وضو آن را قبل از شستن يا مسح كردن تطهير كند ، و اگر شستن با آب كُر و مانند آن باشد تطهير قبل از شستن لازم نيست . < صفحة فارغة > [ مسأله 276 اگر پيش از تمام شدن وضو ] < / صفحة فارغة > مسأله 276 اگر پيش از تمام شدن وضو ، جائى را كه شسته يا مسح كرده نجس شود ، صحيح است ( 1 ) . ( 1 ) خوئى ، گلپايگانى ، صافى ، سيستانى ، تبريزى ، بهجت ، زنجانى : وضو صحيح است . مكارم : مسأله اگر بعد از تمام شدن وضوى يك عضو ، همان عضو نجس شود وضو صحيح است . < صفحة فارغة > [ مسأله 277 اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد ] < / صفحة فارغة > مسأله 277 اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد وضو صحيح است . ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نكرده باشد اولى آن است ( 1 ) كه اوّل آن را تطهير كند بعد وضو بگيرد .