( مسأله 1771 ) اگر مالى را كه خمس آن داده نشده بخرد ، خمسش به عهده فروشنده است و بر خريدار چيزى نيست .
( مسأله 1772 ) اگر چيزى را كه خمس آن داده نشده به كسى ببخشند پنج يك آن به عهده خود بخشنده است ، و چيزى بر اين شخص نيست .
( مسأله 1773 ) اگر از كافر يا كسى كه به دادن خمس عقيده ندارد ، و يا از روى عصيان خمس نداده مالى بدست انسان آيد واجب نيست خمس آن را بدهد .
( مسأله 1774 ) تاجر و كاسب و صنعتگر و مانند اينها از وقتى كه منفعت مىبرند يك سال كه بگذرد ، بايد خمس آنچه را كه از خرج سالشان زياد مىآيد بدهند ، و كسى كه شغلش كاسبى نيست ، اگر اتفاقا منفعتى ببرد ، بعد از آن كه يك سال از موقعى كه فائده برده بگذرد ، بايد خمس مقدارى را كه از خرج سالش زياد آمده بدهد .
( مسأله 1775 ) انسان مىتواند در بين سال هر وقت منفعتى به دستش آيد خمس آن را بدهد . و جائز است دادن خمس را تا آخر سال تأخير بيندازد . و اگر براى دادن خمس ، سال شمسى قرار دهد مانعى ندارد .
( مسأله 1776 ) كسى كه مانند تاجر و كاسب براى دادن خمس ، سال قرار دهد ، اگر منفعتى بدست آورد و در بين سال بميرد ، بر ورثه لازم نيست مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت كسر كنند و خمس باقيمانده را بدهند .
( مسأله 1777 ) اگر قيمت جنسى براى تجارت خريده بالا رود و آن را نفروشد و در بين سال قيمتش پائين آيد ، خمس مقدارى كه بالا رفته بر او واجب نيست .
( مسأله 1778 ) اگر قيمت جنسى كه براى تجارت خريده بالا رود و به اميد اين كه قيمت آن بالاتر رود ، تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قيمتش پائين آيد ، خمس مقدارى كه آخر سال بالا رفته بود و مىتوانست آن را به آن قيمت بفروشد بر او واجب است .

308