او حرام است و بايد آن را به صاحب كار بدهد ، ولى اگر اجير شود كه ساختمان را تمام كند و براى خود اختيار بگذارد كه خودش بسازد يا به ديگرى بدهد در صورتى كه مقدارى خودش كار كرده و باقى را به كمتر از مقدارى كه اجير شده به ديگرى بدهد ، زيادى آن براى او حلال مىباشد .
( مسأله 2225 ) اگر رنگرز قرار بگذارد كه مثلا پارچه را با نيل رنگ كند چنانچه با رنگ ديگر رنگ نمايد حق ندارد چيزى بگيرد .
احكام جعاله ( مسأله 2226 ) جعاله آنست كه انسان قرار بگذارد در مقابل كارى كه براى او انجام مىدهند مال معينى بدهد ، مثلا بگويد هر كس گمشده مرا پيدا كند ، ده تومان به او مىدهم ، و به كسى كه اين قرار را مىگذارد ( جاعل ) و به كسى كه كار را انجام مىدهد ( عامل ) مىگويند . و فرق بين جعاله و اجاره اين است كه در اجاره بعد از خواندن صيغه ، اجير بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار مىشود ، ولى در جعاله اگر چه عامل شخص معين باشد مىتواند مشغول عمل نشود ، و تا عمل را انجام ندهد ، جاعل بدهكار نمىشود .
( مسأله 2227 ) جاعل بايد بالغ و عاقل باشد و از روى قصد و اختيار قرارداد كند و شرعا بتواند در مال خود تصرف نمايد . بنابر اين جعاله آدم سفيه - كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مىكند - صحيح نيست .
( مسأله 2228 ) كارى را كه ( جاعل ) مىگويد براى او انجام دهند ، بايد حرام يا بىفائده يا از واجباتى كه شرعا لازم است مجانا آورده شود نباشد پس اگر بگويد هر كس شراب بخورد ، يا در شب بجاى تاريكى برود يا نماز واجب خود را بخواند ده تومان به او مىدهم ( جعاله ) صحيح نيست .
( مسأله 2229 ) اگر مالى را كه قرار مىگذارد بدهد معين كند مثلا بگويد هر

389