فقير را بيشتر از يك مرتبه سير نمايد ، و زيادى را از كفاره حساب نمايد ولى مىتواند براى هر يك از عيالات فقير اگر چه صغير باشند يك مد به آن فقير بدهد .
( مسأله 1696 ) كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدا كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بايد بده فقير هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد و اگر نمىتواند ، سه روز روزه بگيرد .
جاهائى كه فقط قضاى روزه واجب است ( مسأله 1697 ) در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفاره واجب نيست : ( اول ) آن كه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسأله ( 1639 ) گفته شد تا أذان صبح از خواب دوم بيدار نشود . ( دوم ) عملى كه روزه را باطل مىكند بجا نياورد ، ولى نيت روزه نكند يا ريا كند ، يا قصد كند كه روزه نباشد ، يا قصد كند كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد . ( سوم ) آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و به حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد . ( چهارم ) آن كه در ماه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، و نيز اگر بعد از تحقيق با اين كه گمان دارد صبح شده كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضاى آن روز بر او واجب است . بلكه اگر بعد از تحقيق شك كند كه صبح شده يا نه و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده بايد قضاى روزه آن روز را بجا آورد . ( پنجم ) آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان بگفته او كارى كه روزه را باطل مىكند ، انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ( ششم ) آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان بگفته او يقين نكند ، يا خيال كند شوخى مىكند و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ( هفتم ) آن كه كور و مانند آن بگفته

294