برداشته ، اگر سودى حاصل شود ، از سود كسر و به سرمايه ضميمه مى شود ، و باقى مانده ء سود را بر طبق قرار داد قسمت مى كنند .
مسأله 2277 - در مضاربه معتبر نيست ، مالك يك شخص ، و عامل هم يك شخص باشد ، بلكه مى شود مالك متعدد و عامل يك شخص ، يا عامل متعدد و مالك يك شخص باشد ، چه سهمى كه از سود در عقد مضاربه براى عاملهاى متعدد مقرر شده ، برابر ، يا متفاوت باشد .
مسأله 2278 - اگر دو شخص در سرمايه شريك باشند و عامل يك شخص باشد ، و شرط كنند كه - مثلا - نصف سود براى عامل باشد ، و نصف ديگر بين دو مالك به تفاضل باشد - يعنى سهم يكى بيشتر از ديگرى باشد - با آن كه در سرمايه برابر باشند ، يا شرط كنند كه نصف ديگر بين دو شريك به تساوى باشد ، با آن كه سرمايهء يكى از ديگرى بيشتر باشد ، مضاربه باطل است ، مگر اين كه سود زايد براى يكى از آن دو در مقابل عملى براى تجارت باشد ، كه در اين صورت صحيح است .
مسأله 2279 - اگر مالك يا عامل بميرد ، مضاربه باطل مى شود .
مسأله 2280 - جايز نيست عامل بدون اذن مالك ، با سرمايه اى كه از مالك گرفته ، با ديگرى قرار داد مضاربه ببندد ، يا كار با سرمايه را به ديگرى واگذار كند ، يا ديگرى را براى تجارت با سرمايه اجير كند ، و اگر بدون اذن اين تصرفات انجام شود ، و مالك هم اجازه نكند ، و مال تلف شود ، عامل ضامن است ، ولى اجير گرفتن براى مقدمات عمل يا وكيل گرفتن براى انجام آنها مانعى ندارد .
مسأله 2281 - هر يك از مالك و عامل مى توانند بر ديگرى ، امرى را كه شرعا جايز است ، شرط كنند ، مثل آن كه يكى بر ديگرى شرط كند كه مالى بپردازد ، يا كارى انجام دهد ، و وفاى به اين شرط واجب است ، هر چند عامل ، تجارت و عمل را انجام ندهد ، يا انجام داده و سودى حاصل نشده باشد .
مسأله 2282 - هرگاه تجارت سود كرد ، عامل سهمى را كه براى او قرار داده شده ، مالك مى شود ، هر چند سود قسمت نشده باشد ، ولى هر گونه ضرر و تلفى كه حاصل شود ، جبران مى شود ، و هنگام ظهور سود معامله ، اگر مالك راضى به قسمت نشد ، عامل حق ندارد او را مجبور به پذيرفتن قسمت كند ، و اگر عامل

624