اگر در تصرف مالك باشد و عامل فقط معامله را انجام دهد ، مضاربه صحيح است .
مسأله 2269 - چنانچه مضاربه صحيح باشد ، مالك و عامل در سود شريك مى باشند ، و چنانچه به جهت فقدان بعض امور معتبر در صحت ، مضاربه فاسد باشد ، تمام سود مال مالك است ، و مالك بايد اجرة المثل عمل را به عامل بدهد ، و در صورتى كه اجرة المثل بيشتر از سهمى باشد كه در قرار داد براى عامل معين شده ، احتياط واجب آن است كه عامل و مالك در مقدار زايد صلح كنند .
مسأله 2270 - در مضاربه ، خسارت و ضرر ، بر مالك است ، و اگر شرط شود كه خسارت بر عامل يا هر دو باشد ، شرط باطل است ، ولى اگر شرط شود كه عامل ، خسارتى را كه در معامله بر مالك وارد مى شود ، جبران كند و از مال خود به مالك ببخشد ، شرط صحيح است .
مسأله 2271 - مضاربه از عقود جايزه است ، و هر يك از مالك و عامل مى توانند مضاربه را در هر حال فسخ كنند ، چه قبل از شروع در عمل و چه بعد از آن ، و چه قبل از ظهور سود و چه بعد از آن .
مسأله 2272 - عامل نمى تواند سرمايه اى كه از مالك گرفته ، بدون اذن او ، با مال خود يا مال ديگرى مخلوط كند ، هر چند به اين عمل ، مضاربه باطل نمى شود ، ولى اگر مال را مخلوط كند و تلف شود ضامن است .
مسأله 2273 - خصوصياتى را كه مالك در خريد و فروش معين مى كند - مثل آن كه عامل ، كالاى معينى را بخرد ، و به مبلغ معينى بفروشد - عامل بايد مراعات نمايد ، و اگر نه معامله فضولى است ، و صحت آن متوقف بر اجازه ء مالك است .
مسأله 2274 - اگر مالك ، عامل را در معامله با سرمايه محدود و مقيد نكند ، عامل مى تواند به هر گونه اى كه مصلحت مى داند ، معامله كند .
مسأله 2275 - اگر عامل به اذن مالك سفر كند ، و شرط نشده باشد كه هزينهء سفر با عامل باشد ، هزينهء سفر و آنچه براى تجارت صرف بشود ، از سرمايه برداشت مى شود ، و اگر عامل براى چند مالك كار مى كند ، هزينه به نسبت عملى كه براى هر يك از مالكها انجام مى دهد ، تقسيم مى شود .
مسأله 2276 - عامل آنچه را براى مقدمات تجارت و هزينهء سفر ، از سرمايه

623