خلق الله من شئ ) ( 1 ) ، ( وكذلك نرى إبراهيم ملكوت السموت والارض وليكون من الموقنين ) . ( 2 ) انسانى كه انعكاس قوانين و اسرار كائنات را در ذهن بشر ملاك علم و حكمت مى داند ، چگونه ممكن است سازنده ء مغز وذهن و فكر دانشمندان و قانون گذار قوانين حاكم بر جهان و پديد آورنده ء اسرار نظام هستى را فاقد علم و حكمت بداند ، با آن كه نسبت آنچه از قوانين جهان در ذهن تمام دانشمندان منعكس شده با آنچه براى آنان مجهول مانده است نسبت قطره به دريا است ( ومآ أوتيتم من العلم إلا قليلا ) ( 3 ) چگونه مى توان باور داشت نسخه بردار خطوطى از كتاب هستى ، عالم و حكيم باشد ، ولى نويسنده ء كتاب وجود و سازنده ء نسخه بردار و دستگاه استنساخ بى شعور و بى ادراك باشد ؟ ! به اين جهت فطرت منكر خالق دانا و توانا هم شهادت به وجود او مى دهد ( ولئن سألتهم من خلق السموت والارض وسخر الشمس والقمر ليقولن الله فأنى يؤفكون ) ( 4 ) ، ( ولئن سألتهم من خلق السموت و الارض ليقولن خلقهن العزيز العليم ) . ( 5 ) مردى از منكرين خدا بر امام هشتم ( عليه السلام ) وارد شد ، امام به او فرمود : اگر گفتهء شما درست باشد و حال آن كه چنين نيست ، ما از نماز و روزه و زكات و اقرارمان ضررى نكرديم ( زيرا وظايف دينى كه ايمان و عمل صالح و ترك منكرات است ، موجب آرامش روح و اصلاح جامعه است ، و بر فرض كه عبث و بيهوده باشد ، تحمل اين اعمال ، در مقابل احتمال وجود مبدأ ومعاد ، رنج و ضرر قليلى است كه براى دفع شر و جلب خير كثير محتملى كه حدى براى آن نيست ، لازم است . )

1 . سوره ء اعراف ، آيهء 185 ( آيا نظر نمى كنند در ملكوت آسمانها و زمين و آنچه كه خدا از هر چيز خلق كرده ) 2 . سوره ء انعام ، آيهء 75 ( و همچنان نشان مى دهيم به ابراهيم ملكوت آسمانها و زمين را و براى اين كه از يقين كنندگان باشد ) 3 . سوره ء إسراء ، آيهء 85 ( و داده نشديد از علم مگر كمى را ) 4 . سوره ء عنكبوت ، آيهء 61 ( و هر آينه اگر از آنها سؤال كنى كيست كه آفريده است آسمان و زمين را و مسخر كرده است خورشيد و ماه را ، هر آينه مى گويند البته الله ، پس به كجا به دروغ رانده مى شوند ) 5 . سوره ء زخرف ، آيهء 9 ( و هر آينه اگر از آنها سؤال كنى كيست كه آفريده است آسمان و زمين را ، هر آينه البته مى گويند آفريد آنها را عزيز عليم )

37