زمين را كه كانون زندگى انسان است به وسيلهء جو محيط بر آن از برخورد هزاران شهاب پراكنده در فضا در روز و شب كه با برخورد به آن بخار مى شوند ، مصونيت بخشيده است .
فاصلهء خورشيد را با زمين طورى قرار داده كه از نظر نور و حرارت شرايط تربيت معادن و نباتات و حيوان و انسان به بهترين وجهى مهيا شود .
حركت وضعى و انتقالى زمين به گونه اى حساب شده كه هر آنى در قسمت عمده ء كره ء زمين ، طلوع و غروب و روز و شب موجود باشد ، و به طلوع آفتاب از نور و حرارت خورشيد كانون زندگى گرم و روشن ، و فعاليت براى معاش شروع شود ، و به غروب آفتاب ظلمت شب كه مايهء آرامش و سكونى كه لازمهء ادامهء حيات و تجديد نشاط است خيمه زند ، تا از تداوم تابش خورشيد و انقطاع كلى آن نظام حيات مختل نشود ( وهو الذى جعل اليل والنهار خلفة لمن أراد أن يذكر ) ( 1 ) ، ( ومن رحمته جعل لكم اليل والنهار لتسكنوا فيه ولتبتغوا من فضله ) ( 2 ) ، ( قل أرءيتم إن جعل الله عليكم اليل سرمدا إلى يوم القيمة من إله غير الله يأتيكم بضيآء أفلا تسمعون ) . ( 3 ) نور وظلمت و روز و شب با نهايت تضاد وتعاند دست به دست يكديگر داده و براى انجام يك هدف كار مى كنند ، و از طرفى به وسيلهء روز آنچه در زمين است و به وسيلهء شب آنچه در آسمان است در برابر ديد آدمى گذاشته مى شود تا در شبانه روز ملك و ملكوت آسمان و زمين در معرض ديد بصر و بصيرت آدمى باشد .
و شب و روز كتاب وجود را براى انسان ورق مى زند تا آيات خدا را در صفحهء زمين و آسمان بخواند ( أو لم ينظروا في ملكوت السموت والارض و ما

1 . سوره ء فرقان ، آيهء 62 ( و اوست آن كه گردانيد شب و روز را جايگزين همديگر براى آن كس كه بخواهد متذكر شود ) 2 . سوره ء قصص ، آيهء 73 ( و از رحمتش قرار داد براى شما شب و روز را براى اين كه آرامش بگيريد و از فضل او طلب كنيد ) 3 . سوره ء قصص ، آيهء 71 ( بگو آيا ديده ايد اگر بگرداند خدا بر شما شب را هميشگى تا روز قيامت ، كيست خدايى غير از الله كه روشنايى بياورد براى شما ، آيا پس چرا نمىشنويد ؟ )

36