" مصرف زكات " در هشت مورد مىتوان زكات را مصرف كرد :
1 - فقير ، و آن كسى است كه مخارج سال خود و افراد تحت تكفلش را ندارد ، و كسى كه صنعت يا ملك يا سرمايه اى دارد كه مىتواند مخارج سال خود را بگذارند فقير نيست .
2 - مسكين ، و آن كسى است كه زندگيش را سخت تر از فقير مىگذراند .
3 - كسى كه از طرف امام ( عليه السلام ) يا نايب امام مأمور است كه زكات را جمع و نگهدارى نمايد و به حساب آن رسيدگى كند و آن را به امام ( عليه السلام ) يا نايب امام يا فقرا برساند .
4 - كافرهايى كه اگر زكات به آنان بدهند به دين اسلام مايل مىشوند ، يا در جنگ به مسلمانان كمك مىكنند .
5 - خريدارى بنده ها و آزاد كردن آنان .
6 - پرداخت بدهى كسى كه نمىتواند قرض خود را ادا كند .
7 - في سبيل الله ، يعنى كارى كه مانند ساختن مسجد ، پل ، راهسازى و مدرسه منفعت عمومى و دينى دارد كه نفع آن به عموم مسلمانان مىرسد و براى اسلام نفع داشته باشد .
8 - ابن السبيل ، يعنى مسافرى كه در سفر درمانده شده است .
و احكام اينها به ترتيب در مسائل بعدى ذكر خواهد شد .
( 1524 ) انسان مىتواند به فقير و مسكين بيش از مخارج ساليانه اش زكات بدهد ولى اگر اين كار موجب بى انصافى شده و به ديگر فقرا اجحاف شود ، مثل اين كه همه مردم بخواهند زكاتشان را به يك فقير بدهند و بقيه فقرا تنگدست بمانند ، خالى از اشكال نيست . و مستحب است كه به هر فقير كمتر از زكات نصاب اول طلا و نقره كه قبلا گفته شد ندهند .
( 1525 ) صنعتگر يا مالك يا تاجرى كه در آمد او از مخارج سالش كمتر است ،

298