كه مساوى با بيست مثقال شرعى است ، يعنى اگر قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده ، بعد از كم كردن مخارجى كه براى بدست آوردن آن مصرف كرده به 15 مثقال برسد ، بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1809 - استفاده‌اى كه از معدن برده ، اگر قيمت آن به 15 مثقال طلا نرسد خمس آن در صورتى لازم است كه به تنهائى يا با منافع ديگر كسب او از مخارج سالش زياد بيايد .
مسأله 1810 - احتياط واجب لازم در گل سرشور و گچ و آهك و گل سرخ اگر به حد نصاب برسد دادن خمس است پيش از خارج كردن مؤنه سال و اگر كمتر از نصاب باشد حكم ساير منافع سال را دارد .
مسأله 1811 - كسى كه از معدن چيزى بدست مىآورد ، بايد خمس آن را بدهد چه معدن روى زمين باشد ، يا زير آن ، در زمينى باشد كه ملك است ، يا در جائى باشد كه مالك ندارد .
مسأله 1812 - اگر نداند قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده به 15 مثقال طلا مىرسد يا نه ، بايد به وزن كردن يا از راه ديگر قيمت آن را معلوم كند .
مسأله 1813 - اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند ، چنانچه بعد از كم كردن مخارجى كه براى بدست آوردن آن مصرف كرده‌اند ، قيمت آن به 15 مثقال طلا برسد اگر چه سهم هر كدام آنها اين مقدار نباشد ، بنابر احتياط مستحب بايد خمس آن را بدهند .
مسأله 1814 - اگر معدنى را كه در ملك ديگريست بدون اجازه او بيرون آورد ، آنچه از آن بدست مىآيد ، مال صاحب ملك است . و چون صاحب ملك براى بيرون آوردن آن خرجى نكرده ، بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده بدهد .

357