3 - گنج مسأله 1815 - گنج مالى است كه در زمين يا درخت يا كوه يا ديوار پنهان باشد و كسى آن را پيدا كند و طورى باشد كه به آن ، گنج بگويند .
مسأله 1816 - اگر انسان در زمينى كه ملك كسى نيست گنجى پيدا كند ، مال خود او است و بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1817 - نصاب گنج در غير طلا و نقره بنابر احتياط واجب 105 مثقال نقره سكه دار يا 15 مثقال طلاى سكه دار است يعنى اگر قيمت چيزى را كه از گنج بدست مىآورد ، بعد از كم كردن مخارجى كه براى آن كرده به يكى از اين دو نصاب برسد ، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد و اما نصاب گنج طلا 15 مثقال طلاى سكه دار و گنج نقره 105 مثقال نقره سكه دار است .
مسأله 1818 - اگر در زمينى كه از ديگرى خريده گنجى پيدا كند و بداند مال كسانى كه قبلا مالك آن زمين بوده‌اند نيست ، مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد . ولى اگر احتمال دهد كه مال يكى از آنان است ، بايد به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نيست ، بايد به كسى كه پيش از او مالك زمين بوده اطلاع دهد و به همين ترتيب بنابر احتياط لازم به تمام كسانى كه پيش از او مالك زمين بوده‌اند خبر دهد و اگر معلوم شود مال هيچ يك آنان نيست ، مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1819 - اگر در ظرفهاى متعددى كه در يك جا دفن شده مالى پيدا كند كه قيمت آنها روى هم 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلا باشد بايد خمس آن را بدهد ولى چنانچه در چند جا گنج پيدا كند ، هر كدام آنها كه قيمتش به اين مقدار برسد ، خمس آن واجب است و گنجى كه قيمت آن به اين مقدار نرسيده خمس ندارد .

358