چنانچه بنا كمتر از مقدارى كه از صاحب كار مىگيرد به كارگر بدهد زيادى آن بر او حرام است و بايد آن را به صاحب كار بدهد . ولى اگر اجير شود كه ساختمان را تمام كند و براى خود اختيار بگذارد كه خودش بسازد ، يا به ديگرى بدهد در صورتى كه كمتر از مقدارى كه اجير شده به ديگرى بدهد چنانچه خود او هم كارى كه ارزش دارد انجام بدهد زيادى آن بر او حلال مىباشد .
مسأله 2279 - اگر رنگرز قرار بگذارد كه مثلا پارچه را با نيل رنگ كند ، چنانچه با رنگ ديگر رنگ نمايد حق ندارد چيزى بگيرد بلكه اگر سبب خرابى يا كمى ارزش پارچه شود ضامن است .
احكام جعاله مسأله 2280 - جعاله آن است كه انسان قرار بگذارد در مقابل كارى كه براى او انجام مىدهند مال معينى بدهد ، مثلا بگويد هر كس گمشده مرا پيدا كند ، ده تومان به او مىدهم و به كسى كه اين قرار را مىگذارد جاعل و به كسى كه كار را انجام مىدهد عامل مىگويند ، و فرق بين جعاله و اين كه كسى را براى كارى اجير كنند ، اين است كه در اجاره بعد از خواندن صيغه ، اجير بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار مىشود ، ولى در جعاله اگر چه عامل شخص معين باشد مىتواند مشغول عمل نشود و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهكار نمىشود .
مسأله 2281 - جاعل بايد بالغ و عاقل باشد و از روى قصد و اختيار قرارداد كند و شرعا بتواند در مال خود تصرف نمايد ، بنابر اين جعاله آدم سفيهى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مىكند صحيح نيست .
مسأله 2282 - كارى را كه جاعل مىگويد براى او انجام دهند ، بايد حرام

427