نباشد ، و نيز بايد بى فايده نباشد بطورى كه غرض عقلايى به آن تعلق نگرفته باشد ، يا از واجباتى كه شرعا لازم است مجانا آورده شود نباشد مگر در موردى كه يك غرض عقلائى نسبت به جاعل در آن وجود داشته باشد پس اگر بگويد هر كس شراب بخورد ، يا در شب به جاى تاريكى برود ده تومان به او مىدهم ، جعاله صحيح نيست .
مسأله 2283 - اگر مالى را كه قرار مىگذارد بدهد معين كند مثلا بگويد هر كس اسب مرا پيدا كند ، اين گندم را به او مىدهم ، لازم نيست بگويد آن گندم مال كجاست و قيمت آن چيست ولى اگر مال را معين نكند مثلا بگويد كسى كه اسب مرا پيدا كند ده من گندم به او مىدهم ، بنابر احتياط واجب بايد خصوصيات آن را كاملا معين نمايد .
مسأله 2284 - اگر جاعل مزد معينى براى كار قرار ندهد ، مثلا بگويد هر كس بچه مرا پيدا كند پول يا مژدگانى به او مىدهم و مقدار آن را معين نكند جعاله صحيح نيست ولى چنانچه كسى آن عمل را انجام دهد ، بايد مزد او را به مقدارى كه كار او در نظر مردم ارزش دارد بدهد .
مسأله 2285 - اگر عامل پيش از قرارداد ، كار را انجام داده باشد يا بعد از قرارداد ، به قصد اين كه پول نگيرد انجام دهد ، حقى به مزد ندارد .
مسأله 2286 - پيش از آن كه عامل شروع به كار كند ، جاعل مىتواند جعاله را به هم بزند .
مسأله 2287 - بعد از آن كه عامل شروع به كار كرد ، اگر جاعل بخواهد جعاله را به هم بزند اشكال دارد .
مسأله 2288 - عامل مىتواند عمل را ناتمام بگذارد ، ولى اگر تمام نكردن عمل اسباب ضرر جاعل شود ، بايد آن را تمام نمايد مثلا اگر كسى بگويد هر كس چشم مرا عمل كند فلان مقدار به او مىدهم و پزشك جراحى شروع به عمل كند ،

428