" مسأله 931 " اگر به طور غير معمول سجده كند - مثلا سينه و شكم را به زمين بچسباند يا پاها را دراز كند - اگر چه هفت عضوى كه گفته شد به زمين برسد ، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند .
" مسأله 932 " اگر در پيشانى زخم يا مانند آن باشد چنانچه ممكن است بايد با جاى سالم پيشانى سجده كند ، و اگر زخم تمام پيشانى را گرفته باشد به طورى كه هيچ جاى آن را نتواند بر زمين بگذارد ، بايد با يكى از دو طرف پيشانى سجده كند و بنابر احتياط واجب ابرو را هم بر زمين بگذارد ، هر چند به تكرار نماز باشد ، و بنابر احتياط طرف راست را بر چپ مقدم دارد ، و اگر ممكن نيست ، با چانه و بينى و اگر نه با هر جايى از صورت كه ممكن است سجده كند ، و اگر به هيچ جايى از صورت نيز ممكن نيست با جلوى سر سجده نمايد .
" مسأله 933 " كسى كه نمىتواند پيشانى را بر زمين برساند ، بايد به قدرى كه مىتواند خم شود و مهر يا چيز ديگرى را كه سجده بر آن صحيح است روى جاى بلندى گذاشته و طورى پيشانى را بر آن بگذارد كه بگويند سجده كرده است ، ولى بايد كف دستها و زانوها و انگشتان پا را به طور معمول بر زمين بگذارد . و اگر هيچ نمىتواند خم شود بايد براى سجده بنشيند و با سر اشاره كند ، و اگر نتواند بايد با چشمها اشاره نمايد ، و در هر دو صورت احتياط واجب آن است كه اگر مىتواند به قدرى مهر را بلند كند كه پيشانى را بر آن گذاشته و تا ممكن است كف دستها و زانوها و انگشتان پا را بر زمين بگذارد ، و اگر با سر يا چشمها هم نمىتواند اشاره كند ، بايد در قلب خود نيت سجده نمايد و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن براى سجده اشاره كند .
" مسأله 934 " كسى كه نمىتواند بنشيند بايد ايستاده نيت سجده كند ، و چنانچه مىتواند ، براى سجده با سر اشاره كند ، و اگر نمىتواند ، با چشمها اشاره نمايد ، و اگر اين را هم نمىتواند در قلب نيت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن براى سجده اشاره نمايد .
" مسأله 935 " اگر پيشانى بى اختيار از جاى سجده بلند شود چنانچه ممكن است نبايد دوباره به جاى سجده برساند ، چه ذكر سجده را گفته باشد يا نه . و اگر نتواند سر را نگه دارد و بى اختيار دوباره به جاى سجده برسد روى هم يك سجده حساب مىشود ، و اگر ذكر نگفته باشد بايد به قصد قربت مطلقه بگويد .
" مسأله 936 " جايى كه انسان ناچار است تقيه كند مىتواند بر فرش و مانند آن سجده

يعنى به قصد تقرب به خداوند ، بدون نيت وجوب يا استحباب .

171