حق " پدر " آن است كه بدانى او اصل است و تو فرع ، اگر او نبود تو هم نبودى ، هر نعمتى را با خود ديدى بدان كه به وسيله او به تو رسيده است . پس خداى را حمد نما و از شكر نعمت پدر لحظه اى غفلت مكن .
حق " فرزند " آن است كه بدانى او جزئى از وجود توست ، و در دنيا با هر خوبى و بدى كه داشته باشد بالاخره منسوب به تو مىباشد ، و مسئوليت تربيت و راهنمايى او نسبت به خداشناسى و اطاعت از پروردگار با تو مىباشد ، و تو در آخرت پاداش حسن تربيت يا كيفر سوء تربيت او را خواهى ديد . پس او را چنان تربيت كن كه در دنيا مايه سرفرازى تو باشد و در آخرت نزد خداوند معذور باشى .
" برادر " ( و يا خواهر ) همواره به منزله دست و بازو و تكيه گاه و مايه عزت و شوكت انسان مىباشد ، و حق او آن است كه وى را وسيله اى براى انجام گناه و تجاوز به حريم خداوند يا مردم قرار ندهى ، و در كارها و مشكلات و در مقابل دشمن او را يارى نمايى ، از نصيحت و توجه دادن او به راه خدا و حقيقت غفلت نكنى ، و اگر نصيحت و خيرخواهى تو را اجابت نكرد بايد خدا را بر وى مقدم بدارى .
2 - حقوق اجتماعى :
حق كسب و كار و انتخاب مسكن :
هر انسانى بر حسب فطرت و شرع مقدس حق انتخاب مكان براى سكونت يا اشتغال و يا اقامت در داخل يا خارج كشورش را دارد ، همچنين حق دارد بدون فريب و احتكار و زيان رساندن به خود يا ديگران مشغول كسب مشروع شود ، و نيز مىتواند از حقوق مالكيت به گونه اى كه به خود يا ديگران و يا جامعه ضرر نرساند برخوردار باشد . و مالكيت شرعى را نمىتوان از افراد سلب كرد ، مگر به حكم حاكم شرع جامع الشرايط بنابر ضرورت حفظ منافع عمومى و در مقابل پرداخت غرامت فورى و عادلانه . و به سند معتبر از رسول خدا ( ص ) نقل شده كه فرمودند : " احترام مال مؤمن همچون احترام خون او است " .
هر كارگرى در هر رشته - چه در خدمت دولت باشد يا مؤسسات و يا اشخاص - حق دارد از امنيت و سلامت و ديگر تأمينهاى اجتماعى برخوردار باشد ، و نبايد او را به كارى كه توانش را ندارد واداشت يا به كارى اكراه نمود و يا به او زيان رساند .
هر كارگرى - زن باشد يا مرد - حق دارد در مقابل كارى كه انجام مىدهد دستمزد

( 1 ) برگرفته از وسائل الشيعه ، كتاب الحج ، باب 152 از ابواب " احكام العشره " ، حديث 9 و 12 .

620