مسائل مساقات " مساقات " قراردادى است ميان باغدار و باغبان ، به اين ترتيب كه باغدار درختهايى را كه ميوه آن مال خود او است يا اختيار ميوه هاى آن با او است در زمان معينى براى آبيارى و پرورش در اختيار باغبان قرار دهد تا پس از به دست آمدن محصول سهم مشاع معينى - مثلا يك دوم يا يك سوم - از ميوه هاى آن را باغبان ببرد .
" مسأله 2176 " بنابر احتياط مساقات در درختهايى مانند بيد و چنار كه ميوه نمىدهند و نيز در بوته خربزه ، هندوانه ، خيار و مانند اينها صحيح نيست ، هر چند به عنوان مصالحه مانعى ندارد . ولى مساقات در مثل درخت حنا كه از برگ آن استفاده مىكنند يا درختى كه از گل آن استفاده مىشود اشكال ندارد .
" مسأله 2177 " در صورتى كه باغ مشتمل بر انواع درختان ميوه باشد مىتوان براى هر نوع ، سهميه اى خلاف سهميه نوع ديگر قرارداد كرد .
" مسأله 2178 " مساقات صيغه معينى ندارد و همين كه باغدار مقصود خود را با هر واژه اى به طرف بفهماند يا باغ را به عنوان مساقات تحويل دهد و باغبان قبول كند كافى است .
" مسأله 2179 " مالك و كسى كه تربيت و آبيارى درختها را به عهده مىگيرد بايد مكلف ، عاقل و داراى اختيار باشند و علاوه بر اين مالك بايد سفيه نباشد - يعنى مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف نكند - مگر اين كه ولى او اجازه دهد ، و نيز مالك نبايد توسط حاكم شرع از تصرف در اموال خود منع شده باشد . همچنين است عامل اگر بخواهد از مال خود مصرف كند .
" مسأله 2180 " مدت مساقات بايد معلوم باشد ، و اگر اول آن را معين كنند و آخر آن را زمانى قرار دهند كه ميوه آن سال به دست مىآيد ، در صورتى كه به حسب عادت وقت آن معلوم باشد صحيح است .

388