" مسأله 2181 " در مساقات بايد سهم هر كدام به صورت مشاع - از قبيل نصف يا ثلث و مانند اينها - باشد ، و اگر قرار بگذارند كه مثلا صد كيلو از ميوه ها مال مالك و بقيه از آن كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است .
" مسأله 2182 " اگر شرط كنند كه تمام حاصل براى مالك باشد مساقات باطل است ، و ميوه ها از آن مالك مىباشد و كسى كه كار مىكند نمىتواند مطالبه اجرت نمايد ، ولى اگر بطلان مساقات از جهت ديگر باشد ، مالك بايد مزد آبيارى و كارهاى ديگر را به مقدار متعارف به كسى كه درختها را تربيت كرده بپردازد ، اما اگر سهمى كه به او مىرسيد كمتر از مزد متعارف باشد بنابر احتياط در مقدار زائد با يكديگر مصالحه نمايند .
" مسأله 2183 " در قرارداد مساقات مباشرت باغبان شرط نيست ، بلكه باغبان مىتواند براى كارهايى كه بايد انجام دهد كارگر بگيرد و يا اين كه كسى به طور مجانى به وى كمك نمايد .
" مسأله 2184 " قرارداد مساقات را بايد پيش از نمايان شدن ميوه منعقد كرد ، و اگر پس از آن و پيش از رسيدن ميوه باشد در صورتى صحيح است كه كارى مانند آبيارى كه براى پرورش درخت و رشد ميوه ها لازم است باقى مانده باشد . در غير اين صورت مساقات اشكال دارد ، اگر چه احتياج به كارى مانند چيدن ميوه و نگهدارى آن داشته باشد .
" مسأله 2185 " قرارداد مساقات براى نهالهايى كه مدتها طول مىكشد تا ميوه دهد در صورتى كه مدت قرارداد را به مقدارى طولانى كنند كه طى آن درخت ميوه دهد صحيح است .
" مسأله 2186 " درختى كه از آب باران يا رطوبت زمين استفاده مىكند و به آبيارى احتياج ندارد ، اگر به كارهاى ديگر مانند بيل زدن و كود دادن محتاج باشد معامله مساقات در آن صحيح است ، ولى اگر آن كارها در زياد شدن يا خوب شدن ميوه اثرى نداشته باشد معامله مساقات اشكال دارد .
" مسأله 2187 " مساقات عقد لازم است ، پس آن را نمىتوان به هم زد مگر با رضايت دو طرف . همچنين اگر در ضمن قرارداد شرط كنند كه هر دو يا يكى از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند مطابق قرارى كه گذاشته اند به هم زدن معامله اشكال ندارد ، بلكه اگر در قرارداد مساقات چيزى را شرط كنند و عملى نشود و اجبار كسى كه عليه او شرط شده نيز ممكن نباشد ، كسى كه به نفع او شرط شده مىتواند معامله را به هم بزند .
" مسأله 2188 " اگر مالك بميرد قرارداد مساقات به هم نمىخورد و وارثان او

389