" مسأله 1458 " اگر روزه دار به قدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد و يا زيان غير قابل تحملى به او برسد ، واجب است به اندازه اى كه از مردن يا از آن زيان رها مىشود آب بياشامد ، ولى روزه او باطل مىشود و اگر ماه رمضان باشد بايد در بقيه روز از انجام كارى كه روزه را باطل مىكند خود دارى نمايد ، و بنابر احتياط واجب قضاى آن را هم بگيرد .
" مسأله 1459 " انسان نمىتواند به خاطر ضعف و ناتوانى جسمى روزه خود را بخورد ، ولى اگر ضعف او به قدرى زياد است كه به طور عادى قابل تحمل نيست خوردن روزه اشكال ندارد .
" مسأله 1460 " اگر روزه براى انسان ضرر داشته باشد نبايد روزه بگيرد ، و اگر با وجود ضرر روزه گرفت روزه اش باطل است و بايد قضاى آن را بجا آورد . همچنين است اگر احتمال بدهد كه روزه براى او ضرر دارد و احتمال او در نظر مردم عقلايى و بجا باشد .
" مسأله 1461 " جويدن غذا براى بچه يا پرنده و چشيدن غذا و مانند اينها كه به واسطه آن معمولا غذا به حلق نمىرسد - اگر چه اتفاقا به حلق برسد - روزه را باطل نمىكند ، ولى اگر انسان از ابتدا بداند كه به حلق مىرسد ، چنانچه فرو رود روزه اش باطل مىشود و بايد قضاى آن را بگيرد و كفاره هم بر او واجب مىشود ، بلكه در اين صورت اگر فرو نرود نيز آن روز را روزه بگيرد و بنابر احتياط قضاى آن را هم بجا آورد .
3 - جماع :
" مسأله 1462 " " جماع " روزه را باطل مىكند ، اگر چه فقط به اندازه ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد ، و فرقى نمىكند كه با زن باشد يا - نعوذ بالله - با مرد . و اين عمل موجب بطلان روزه فاعل و مفعول مىشود .
" مسأله 1463 " در صورتى كه تصميم به جماع گرفته و توجه داشته باشد كه روزه اش باطل مىشود - هر چند جماع انجام نگرفته يا به اندازه ختنه گاه داخل نشود و منى بيرون نيايد - صحت روزه او محل اشكال است ، پس روزه آن روز را تمام كند و قضاى آن را نيز بجا آورد .
" مسأله 1464 " هر گاه فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد ، يا او را به جماع مجبور نمايند به طورى كه عمل بدون اراده و اختيار او واقع شود روزه او باطل نمىشود ، ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد يا ديگر مجبور نباشد بايد فورا از حال جماع خارج شود ، و اگر نه روزه او باطل مىشود .

258