مسألة 1685 - انسان نبايد در بجا آوردن كفاره كوتاهى كند ، ولى لازم نيست فورا آن را انجام دهد .
مسألة 1686 - اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نياورد ، چيزى بر آن اضافه نمى شود .
مسألة 1687 - كسى كه بايد براى كفاره يك روز شصت فقير را طعام بدهد اگر به شصت فقير دسترسى دارد ، نبايد به هر كدام از انها بيشتر از يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد ، يا يك فقير را بيشتر از يك مرتبه سير نمايد ، ولى مى تواند براى هر يك از عيالات فقير اگر چه صغير باشند يك مد به آن فقير بدهد در صورتى كه فقير عائله‌مند ولى باشد .
مسألة 1688 - كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدا كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، بايد به ده فقير هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد و اگر نمى تواند ، سه روز روزه بگيرد .
جاهايى كه فقط قضاى روزه واجب است مسألة 1689 - در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفاره واجب نيست : اول - آنكه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسألة 1639 گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار شود . دوم - عملى كه روزه را باطل مى كند بجا نياورد ولى نيت روزه نكند يا ريا كند ، يا قصد كند كه روزه نباشد ، يا قصد كند كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد . سوم - آنكه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد . چهارم آنكه در ماه رمضان بدون اينكه تحقيق كند صبح شده يا نه ، كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده و نيز اگر بعد از تحقيق با اينكه گمان دارد صبح شده ، كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد

289