صداع وشقيقه وريح وسبل وغشاوه ولقوه وفالج وسدر وريج الخشم كه عباره از بطلان شم است سعوطا بقدر فلفل وبخور پوست ملاصق مغز او جهة جنون وام الصبيان وضماد او با سركه جهة خنازير ورياح كمر وپشت وصرع اطفال واكتحال طبيخ او با سرمه جهة رفع احولى ونزول آب و دو درهم از بيخ درخت او جهة ذات الجنب بارد وربو وسرفه ونفث الدم وفرزجهء مغز او جهة اخراج جنين واحتباس حيض ويك درهم او جهة درد رحم وقدر شربتش از نيم مثقالست تا يك درهم وچون در هر مثقال او نيم دانك محموده داخل كنند در اسهال بغايت سريع الاثر كردد وهر گاه دو درهم او را كوبيده در سكنجبين يا جلاب مدتى خيسانيده پس آن سكنجبين را با عدس يا جو مقشر وگوشت مرغ طبخ بليغ داده مرق او را با قدر سقمونيا بنوشند باعث اخراج اخلاط مختلفه مىگردد و در انتفاع بيعديل است بنگ پوست درختيست خوشبو شبيه بيوست درخت توت وگويند پوست درخت امغيلان يمنى است واكثر را اعتقاد آنكه بنك آهن يمنى وهنديست ودر آس مشروح كشته در اول گرم وخشك و با عطريت ومقوى معده وجگر ودماغ وقاطع اسهال صفراوى وغثيان ومدر بول ومبهتى وجهة طحال وبتخفيف رطوبات نافع وطلاى او مانع عرق و خوشبو كنندهء او و قاطع رايحه نورده ومنقى وجلد ورطوبات تحت او وقدر شربتش تا پنج درهم است وبدلش آس است بنقه دانه ايست شبيه بعدس و از آن باليده تر و به شيرازى مشو گويند قسمى از ختلر وبه سفيدى وتدوير او نيست سرد و خشك باعتدال وقابض ودر خواص مانند عدس وضمادش جهة فتق و اسهال وذرور او جهة قروح ساعيه نافع او اكثار او مولد سودا ومصلحش روغن است بنات وروان حيوانيست سرخ لون وپر او رقيق ودر حمام و قربت آبها وجاهاى متعفن مىباشد وبيضهء او شبيه بلوبيا است در دويم گرم وخشك ومحلل ومجفف وآشاميدن سوختهء او تا يك مثقال و نيم با عسل جهة احتباس بول ورفع سموم واسقاط نمودن جنين وعسر النفس وحرقة البول ودرد رحم نافع وقطور مطبوخ جوف او بروغن زيتون جهة درد گوش و به اضافهء موم و زردهء تخم مرغ جهة درد رحم وكرده واجتباس بول ضمادأ بغايت مفيد وچون آن را با قردمانا واندكى از فسافس كه به فارسى ساس گويند با روغن زيتون بجوشانند تا مهرا كرد وجهة بواسير وامراض مقعد گويند مجربست وبا انجير جهة قروح ساق نافع وبيضهء او در رفع قروح مذكور بيعديل وخوردن او با ماكولات مورث برص ودود زرنيخ ونوشا در باعث گريزانيدن اوست بن بسكون نون اسم مرى است بن بنشديد نون بلغة يمن اسم قهوه است بن بفتح باو سكون نون بلغة فارسى اسم جهة الخضر است بنثومه بلغة اندلس خرفطانست بنبر سپستانست بنج جبلى ورومى شوكرانست بنفسج الكلاب شابانج است بنات الرعد فطر است بنات النار انجره است پنجشكزوان اسم فارسى لسان العصافير است بنطرون بيونانى بورق است بنات الشيخ هدبه است بناست بلغة فارسى علك البطم است بنومر تلخه اسم فارسى عدس المر است پنجنگشت به فارسى اسم اثلق است بنطار قطران اسم يونانى وبمعنى وخمسه اصابع است وبنطافلون را نيز به اين اسم خوانند بندواش بلغة تنكان ثيل است بنطاطلوس بيونانى بنطافلن اسم وبمعنى وخمسة اقسام بنطاطانيس يونانى وبمعنى وخمسة اجنحه و اسم بنطافلن است بنكار علا اسم سريانى بسفايج است بنكن اسم هندى بادنجانست بنوسا اسم هندى بنفسج است بنولى اسم هندى حب القطن است بندا اسم هندى مرز است پنير مايه اسم فارسى انفخه است پنيرك اسم فارسى خبازيست پنير به فارسى جبن است پنير خرما به فارسى جماز است پنبه به فارسى قطن است پنبه دانه به فارسى حب القطن است بنفشه شك اسم فارسى شابانج است پنبوق اسم تركى قطن است پنبه كهنه اسم فارسى قظم است بنك اسم فارسيى قنب است وبهندى حاير مغنلاير به اين اسم نامند پنيرك بستانى اسم فارسى ملوخيا است بنكو بشيرازى بزرقطونا است پنهى اسم هندى او سپند است بنكره بهندى حضض است پندرى بهندى ساقست پنروجن بهندى طباشير است پند تكر بهندى اسارونست بوزيدان پنجيست سفيد واطول از انگشتى وصلب ومصمت وبا خشونت وبه عربى مستعجل نامند وآن نوعى از مستعجل است و فرق ميان دو نوع آن خطوط كثيرهء بوزيدانست بخلاف مستعجل كه عديم الخطوط است وميگويند لعبهء بربريست وفرق ميان هر دو حلاوت بوزيد انست ولعبه كره دار وشبيه بسورنجانست در آخر دويم گرم و خشك و با رطوبت فضيله ومبتهى ومحرك جماع وبالخاصيه مسهل زرداب وملطف وترياق سموم بارده ومسمن ومفتح شده جكر و سپرز ومنقى معده وعصب ومسقط جنين وجهة استسقاء ورفع كرم معده وادابهء اخلاط غليظه ودرد مفاصل ونقرس وباقر دمانا جهة بواسير نافع ومضرانيشان ومصلحش عسل وخردل وقدر شربتش تا يك مثقال ونيم وبدلش دو وزن او بهمن سفيد و گويند بوزنش وج ودر تر يافت نيموزن او زرينا و وزراوند طويلست پوش دربندى قرصى است متخلخل از نباتى ترتيب ميدهند ونبات او بقدر شجرى برگش مثل برگ حنا و تخمش مدور و از شاه دانه كوچكتر و مايل به زردى در دويم ورادع وملين و طلاى اوجهة اورام حاره وتحليل ومنع زيادتى آن واوجاع حاره ونقرس ورمد وصداع نافع وبدلش شياف ماميثا وحضض بونيون بيونانى نباتيست ساقش به قدر انگشت و برگش شبيه به برگ كرفس و لطيف‌تر از آن و گلش شبيه

57