ساعيه وشهديه وبا بزر البنج جهة كوچك كرده انثيان از مجربات وشرب او جهة گزيدن هوام ورفع يرقان وبا ماء العسل جهة گشودن حيض واخراج جنين وفرزجهء سرگين خشك انرا باكندر جهة رفع ادرار حيض از مجربات دانسته‌اند وطلاى پختهء او با شراب با سركه جهة جذب سم هوام وداغ كردن با او جهة عرق النسا از مجربات ومشهور بداغ عربيست بايد سرگين بزر افروخته ودر پشم پيچيده در موضع عميقى كه سخت بند پا ومحاوى ابهام است گذاشت وچون حرارتش كم شود بتديل ديگرى نمود تا حرارت او محسوس در ورك كردد ومحرق وغير محرق او عسل جهة درد مفاصل بارد وبا سركه جهة حارهء آن وطلاى مطبوخ او با بول اطفال جهة قولنج بلغمى ورياح غليظه وتحليل ماء اصفر وبا شراب وحلبه جهة تحليل او رام مفيد وطلاى سم سوختهء واو سركه جهة داء الثعلب وسنون او با مثل او نمك سنگ جهة رفع زردى دندان وعفونة لثه وبا سركه جهة ثاليل منكوسه وبخور او جهة گريزانيدن حشرات نافع وشرب سم سوخته بزنر را با عسل جهة رفع بول در فراش مجرب دانسته‌اند وقدر شربتش تا دو درهم است واكتحال زهرهء او رافع غشاوة وطلاى او جهة داء الفيل وتوشه مفيد وزهرهء بز كوهى پاد زهر سموم هوام است وجگر بز سياه را چون شرحه كرده زهرهء او را با ومخلوط كرده ودار فلفل وزنجبيل پاشيده خوناب مترشح كباب او را در چشم كشند جهة شبكورى مجرب دانسته‌اند وچون كردهء او را شرحه كرده وكوگرد بر آن پاشيده كباب كنند وآب مترشح آن را بر بهق طلا نمانيد ودر روز زايل كند واز مجربات شمرده اند وسليموس واغازيمون گويند كه چون خصبهء بز را شكافته وزر اوند مدجرح ونطرون وزيره بر او پاشيده خشك كنند يك مثقال او با آب كرم جهة بهر وربو ودرد جگر وورم مثانه ومداومة او جهة تقوية باه عجيب الاثر است وچون بابوره وصعتر خشك كنند يك مثقال او با سركه عنصل رافع سپرز است وخون بز نر چهار ساله كه در فصل اول رنگينى انگور ذبح نموده خون اول وآخر را نگيرند وخون وسط آن را در ظرف سنگ بگيرند وبعد از بسته شدن ريزه كنند وبر روى كاه وغربال در سايه خشك نمايند او را يدالله نامند در ريختن سنگ كرده ومثانه بيعديلست وچون شاخ وسم بز را با ترب وعسل وبيد انجير تقطير كنند معادن وجميع اشياء صلبه را نرم مىسازد وچون سم او را داخل نموده مداوى در غايت سياهى است وبستن پوست سر بزغاله بكرمى وذبح آن بر سر صاحب سرسام واختلاط ذهن بغايت مفيد وضماد مغز سر او مرطب قوى وملين دماغ واعضاى صلبه است مالك الخرين به فارسى بوتيمار نامند از طيور آبيست كردن وپاها دراز وكوچكتر از كلنگ وسفيد ودر كنار آبها مجاور وسر بزير افكنده مىباشد در دويم كرم وخشك وگوشت او محرك باه ومقوى كرده وغليظ ومولد رياح ومصلحش ادويه حاره وطلاى بيه او قاطع خون بواسير وضماد خون او در حمام جهة منع نزلات مفيد است مار ماهى شبيه بمار وزياده بر شبرى وسفيد واز دنباله تا سر از دو جانب ثقبه دار است وبر روى آب مانند ساير ماهيان نمى آيد كرم وپختهء او مبهى وجهة درد كمر وتحليل رياح وقطع سيلان خون مفيد است ماليالوس مالياست مازر مازريون است ما سقود سقدونست مالنطريا زاج الاسالفه است ماراش ومارثون اسم رازيانه برى وبستانيست مامون حاشا است ماديقون مضل است مائة الراسق طراطيقوس است ماقن بيونانى بسباسه است مارسيقا بيونانى اترجست ما ساج بيونانى اسم مغز سر است لس لوقا بيونانى ومارون مرماحور است مالينوريون ومالينوس خربق سياه است ناقاريون دلبوث است مالا شيرون بيونانى ومامهتان سادجست ماقر طاليسفر است مالى اسم يونانى عسل است مالينوفلن مادر بخبويه است ماطونيون نبات قنه است ماشيا ارغامونيست ما قدونيا فطر اساليونست ماهى روبيان اسم فارسى روبيان است ماديان اسم فارسى رماكست ماه پروين اسم فارسى جدواراست ماهى بينى دراز اسم فارسى دلفين است ماهى اسم فارسى سمك است ماهى شور اسم فارسى سماريس است ماهى مركب اسم فارسى سيبيا است ماهى پرنده اسم فارسى شفنين بحريست ماهيا به اسم فارسى صخاة است ماز وبه فارسى عفص است مار به فارسى حيه است مارچو به به فارسى بليونست ماهى زهرء كوهى اسم فارسى قلومس است مالمالى بلغة اصفهان حردونست ودر تنكابن ما چه كور نامند ماستو چچكى بتركى كپيكج است مانك اسم هندى ياقوتست ما جوبل بهندى عفص است ماكى بهندى ذباب است ماريا ثانيا بهندى نوعى از بيش است متك بنا اترج است تنى نعناع اتس متر بهندى گرسنه است متها بهندى وبمعنى شيرين است متاسرين بهندى جدواراست متاكها بهندى پيش است متا گوشت بهندى قسط شيرين است مثنان بثاء مثلثه اسم عربى نباتيست كه كرم دانه ثمر اوست وآن دو قسم است يكى را شاخها بقدر وزرع ومتعدد ودرشت وبرگش شبيه به برگ مازريون

240