شير آهو وخر كور كرمتر از شير ماديان ولطيف ودر تحريك ياه واقوى است لبن الخفاش ولبن الاسد شير شب پره وشير در نهايت كرمى ودر غايت جلا وادرار ونفوذند لبن الحامض به فارسى ماست نامند ودر دويم سرد وتر ومرطب ومقوى باه محرورين ومسكريه تشنگى وغذائيه او نسبت بدوغ زياده در ساير افعال قريب با اوست ومخيض مذكور خواهد شد واو مضر معده سرد وكثيف ودير هضم ومسدد ومولد خلط خام ومضر تبهاى مركبه وعفنه ومصلحش معاجين حاره وزنجبيل پرورده است لبا به فارسى فرشه وبتركى آغوز نامند واو شير غليظى است كه بعد از ولادت سه چهار وروز دوشيده شود ويكوقيه او ده رطل شير را غليظ مىكند ودر تسمين بدن وتحريك باه محرروين مؤثر وبغايت مسدد ومورث فواث وموبذ حضاة ودير هضم ومصلحش شيرينيهاست لبن السودا نزد اكثر اسم فرفيونست وبغدادى وبعضى گويند چيزيست شبيه بصمغ ومايل بسياهى وزردى وبغايت گرم واز نواحى مغرب خيزد وبوئيدن او باعث رعاف وعطسهء مهلكه واز سموم قتاله و ضماد او محلل او رام صلبه است در چند ساعت لبن التيوعات شير نباتات شيردار است مثل مازريون ومجموع او از سموم ومسهل بعفيف اند وهر يك مذكور است وانچه اسم مخصوص ندارد در يتوعات مرقوم ميكرد ولباب القرطم مغز دانه كافشه است وگذشت لباب لفوم دلباب الحنظه ولباب البر ولباب القمح نشاسته است لب النخله جمار است لبروث بلغة مغربى قسمى از اسلبخ است ومستعمل صباغاتست لبينى بيونانى اذان الفار بستانيست لبسان خردل بريست لبروث بلغة مغربى قسمى از ابلخ است ومستعمل صباغانست لبينى بيونانى اذان الفار بستانيست لبسان خردل بريست لبيديون ولپرون منطرج است لبانه اسم مغربى فرفيونست لبنى ميعه سايله است لبان معرب از لببانو ايونانيست وان كندر است لبدانه بلغة تنكابن اسم چكيلك تركيست لجمى اسم هندى قاقله است لجلاج بلغة اكسيريان زبيق پاك صافست لحوم اقسام گوشت مذكور است ودراينجا قوانين كليه تحرير مىشود ودر حديث وراد شده كه مستيد الطعام اللحم چه اغذيهء انسان كه از دوائية ابعد باشد امنحصر در نبات وحيوانست ودر استحاله تا مشابه مغتندى مى شوند ناچار است كه در طبيعت در نبات هفت قسم فعل كند تحليل واستحاله وتقريق وعقد وتغذيه وتشبيه وادخال ودر هر حيوانى محتاج همهء افعال نيست چه در شير بنفعل كافيست كه تفريق وتغذيه كه آن هضم وتميز است واز عقد وتشبيه وادخال ودر تخم طيور محتاج تجليل واستحاليه وتميز نيست ودر لحوم محتاج بدو فعل است كه تشبيه وادخان باشد پس لحومات بهتر از ساير اغذيه است وبهترين طيور متوسة اوست كه قريب بمرغ خانگى باشد مثل كبك وتذر دو امثال او وبهترين از مواشى گوسفند وبز است كه زياده از يك سال داشته باشد وكمتر از شش ماه وبعد از آن گوسالهء يك ساله وشتر جوان بهتر از شتر بچه واز وحوش بهترين او آهو بره وبچهء بز كوهيست ودر مزاج صاحبان تعب وصنايع وقوى الحرارة گوشتهاى غليظ مناسب است وآنچه بحد كمال نرسيده باشد واقسام ميسه ومصيمه وپر سال وبسيار لاغر مورث امراض بيشمارند وروزى دو بار گوشت خوردن ممنوعيست چه هضم او بر طبيعت دشوار است ومداومت خوردن گوشت موجب قساوة قلب وتيرگى باصره وبلادت وعروض صفات بهيمى است وبسيار دير خوردن آن باعث ضعف ارواح بدنى وسقوط قوتهاى اوست وشرب آب بعد از آن بغايت مضر وتناول نمودن در شبها باعث تخمه وجمعكردن او با شير وتخم مرغ جايز نيست وهر چند مبالغه در كوبيدن وپختن او كنند وبهتر گوشت آب غير ماء اللحم سريع النفوذ وموافق تا قهين وضعيف القوة است لحية النتيس دواى مختلف فيه است نزد انطكى وجمع ديگر نباتيست برگش مثل برگ كند نا وقليل العدد ومفروش بر زمين ودر اصفهان شنگ بسكون نون نامند ومانند سبزيها ميخورند وحنين بن اسحق وجمعى ديكر كويند كه ديسيقور بدوش قسيوش دانسته‌اند وقول او معتبر است واو نباتيست شبيه بدرخت كوچكى وشاخهاى او صلب وبرگش ومستدير وبا زغب وصلابت وگلش شبيه بكلنار وقسمى از ان سفيد ونزديك بيخ او نوعى از طراثيث ميرويد نزديك بسرخى روشنى وبعضى سفيد وبعضى اشقر مىباشد وبر ومى آن طرثوث را هر قسطيداس نامند وبيونانى ابوقطيس واو از جميع اجزاء نبات قسيوس قويتر است ومراد از اعصارهء لحيته التيس عصارهء طرثوث مذكور است ودر آخر اول سرد ودر سيم خشك وقابض واجزاى ترياق فاروق وقاطع نفث الدم وحيض واسهال مرارى دموى وقاطع قرحهء امعأ وقرحهء ريه وضماد او مقوى اعضاى ضعيفه وفم معده وجگر ودر ساير افعال قويتر از اقاقيا وقدر شربت از عصارهء او تا سه درهم واز برگ وگل او تا چهار درهم وذر ور برگ وگل او جهة التيام جراحات ورفع تغفن آن وكل او با موم وروغن جهة سوختگى آتش واو رام حاره وخوردن او جهة قرحهء امعأ وتقوية معده ومنع ريختن مواد ما ونافع ومضر كرده ومصلحش عناب وبدلش حضض واقاقياست وابى خالدا فريق وامين الدوله وجمعى ديگر بيان نموده اند كه شاخهائى است بى برگ ومايل بسرخى ودرخشندگى است وسرخى او مايل بسياهى وبقدر شيرى واكثر آن در تحت زمين وچهار انگشت او را زمين پيه است و در شوره زارها ميرويد واين قول اصح نمايند چه بيخ گياه مزبور نوعى از طراثيث است ومحمد بن زكريا خوردن لحية التيس را رافع سموم دانسته‌اند لجام الذهب صناعى او تنكار است ومعدنى او در بورق مذكور شد لحاء الغول بضم اول شعر الغول است لحا ويكسر اول پوست

230