تذكره نويسان و دانشمندان دوره هاى بعد كتابهاى ديگرى هم براى او نوشته اند ، ياقوت در معجم الادباء ( ارشاد الاريب ) با آنكه سخن خود را از قول نديم نقل مى كند علاوه بر كتابهاى بالا كتابهاى زير را هم آورده است . [11] 16 - كتاب الباه . 17 - كتاب الكسوف . 18 - كتاب اصلاح المنطق .
سپس از قول ابو حيان توحيدى كتابى هم در تفسير قرآن به او نسبت مى دهد و باين ترتيب نوزده كتاب براى او شمرده است .
صفدى ، [12] دانشمند قرن هشتم و فلوگِل [13] خاورشناس قرن نوزدهم كتاب ديگرى بنام البيان و رساله مختصرى در طب را نيز از او دانسته اند .
با ملاحظه اين كتابها معلوم مى شود نسخه يى از الفهرست نديم كه در اختيار ياقوت حموى بوده با نسخه چاپ شده كنونى تفاوتهايى داشته است ، و اهميت و ارزش كار ابو حنيفه در رشته رياضى و نجوم آشكار مى شود .
اينك توضيح مختصرى درباره كتابهاى او داده مى شود و در مورد اخبار الطوال جداگانه سخن خواهيم گفت [14] .
1 - كتاب النبات : اين كتاب درباره شناخت نام گياهانى كه در شعر و ادب عرب آمده كم نظير است و گرچه متأسفانه نسخه اصلى آن تاكنون بدست نيامده است ولى بخش هايى از آن در كتابهاى مخصص ابن سيده [15] و آثار ابن بيطار [16] نقل شده است و آنرا دائرة المعارف گياه شناسى مى دانسته اند .
2 - كتاب الفصاحة : كه ظاهراً شامل مباحثى در علوم بلاغت بوده است .
3 - كتاب الانواء : اين كتاب كه درباره نجوم و شناخت منازل ماه و عجايب آسمان است بسيار مورد توجه بوده و دانشمندان نجوم آنرا ستوده اند ، عبد الرحمن صوفى ستاره شناس بزرگ قرن چهارم در كتاب صور الكواكب خود در اين باره چنين آورده است :

[11] ياقوت ، ارشاد الاريب ( معجم الادباء ) ج 1 ص 127 چاپ مارگليوث .
[12] صلاح الدين صفدى ، متولد 696 در گذشته 764 ، براى اطلاع از شرح حالش ، ر ك ، به ، ابن حجر عسقلانى ، الدرا الكامنه ج 2 ص 176 چاپ دوم مصر 1385 ق .
[13] گوستاوفلوگل خاورشناس آلمانى ( 1802 - 1870 م ) ، ر ك به ، زركلى - الاعلام ج 2 ص 112 .
[14] در اين معرفى از مقدمه استاد عبد المنعم عامر بر اخبار الطوال كمال استفاده را برده ام .
[15] ابن سيده ، لغت شناس اندلسى در گذشته 458 قمرى است ، ر ك ، دانش نامه ايران و اسلام ص 640 .
[16] ابن بيطار ، داروو گياه شناس اندلسى قرن ششم هجرت ر ك ، دانش نامه ايران و اسلام ص 457 .

14