نام کتاب : الأخبار الطوال ( فارسي ) نویسنده : ابن قتيبة الدينوري جلد : 1 صفحه : 13
دينور : اين كلمه به كسر دال و سكون يا و نون و فتح واو و سكون راء صحيح است ، ابن خلكان مى گويد سمعانى در انساب آنرا به فتح دال ضبط كرده ولى صحيح نيست . [7] اين شهر ميان كنگاور و كرمانشاه قرار داشته و وسعت آن دو سوم همدان و مدتها به ماه كوفه مشهور بوده است ، ساكنان آن آميزه يى از ايرانيان و اعراب بوده و قبيله كرد شوهجان اطراف آن مى زيسته اند . ديور از قرن چهارم هجرى رو به ويرانى نهاد و در قرن هشتم هجرى پس از هجوم تيمور بكلى ويران شد . دو مُرگان و شتراوس از ويرانه هاى آن بازديد كرده اند و براى اطلاع بيشتر بايد به مقاله شترك در دائرة المعارف اسلام مراجعه كرد . [8] به گفته ياقوت حموى گروهى بسيار از اهل ادب و حديث باين شهر منسوبند ، فريد و جدى غير از ابو حنيفه و ابن قتيبه پنج دانشمند ديگر را كه به دينورى معروف بوده اند نام برده است . [9] مقام علمى و ادبى ابو حنيفه دينورى : او در انواع علوم و فنون متداول عصر خود صاحب نظر بوده و كتاب نوشته است . نديم ، در الفهرست مى گويد ، در نحو ، لغت ، هندسه ، حساب ، نجوم اهل نظر بوده و پانزده جلد از كتابهاى او را به شرح زير نام مى برد : 1 - كتاب النبات . 2 - كتاب الفصاحه . 3 - كتاب الانواء . 4 - كتاب القبلة والزوال . 5 - كتاب حساب الدور . 6 - كتاب الرد على لغذة الاصفهانى [10] . 7 - كتاب البحث في حساب الهند . 8 - كتاب البلدان . 9 - كتاب الجمع والتفريق . 10 - كتاب الجبر و المقابله . 11 - كتاب اخبار الطوال . 12 - كتاب الوصايا . 13 - كتاب نوادر الجبر . 14 - كتاب الشعر والشعراء . 15 - كتاب ما يلحن فيه العامّة :
[7] ابن خلكان ، وفيات الاعيان ، ج 2 ص 247 ، چاپ محمد محيى الدين عبد الحميد ، مصر . [8] دائرة المعارف اسلام ، ترجمه عربى ج 9 ص 374 . [9] فريد وجدى - دائرة المعارف القرن الرابع عشر ، ج 4 ص 115 چاپ چهارم . [10] لغت لغذة به معنى رصد است .
13
نام کتاب : الأخبار الطوال ( فارسي ) نویسنده : ابن قتيبة الدينوري جلد : 1 صفحه : 13