{{(آیه):وَ هُمْ يَخِصِّمُونَ}}

{{صورتی:«يَخِصِّمُونَ»}} از مادّه‌{{صورتی: «خصومت»}} به معناى نزاع و جنگ است. [1]

'''يَخْلُقُ:'''

{{(آیه):وَيَخْلُقُ مَا لا تَعْلَمُونَ}}

تعبير به‌{{صورتی: «يَخْلُقُ»}} (مى‌آفريند) از مادّه‌{{صورتی: «خَلْق»}} دليلش واضح است، زيرا كار انسان در اين اختراعات در حقيقت چيزى جز جفت و جور كردن و به هم پيوستن نيست، اساس آنها كه مواد اصلى را تشكيل مى‌دهد، تنها با آفرينش خداوندى است.

از اين گذشته، آن ابتكارى كه بشر در طريق اختراع اين وسائل به كار مى‌برد، آن نيز مولود استعدادى است كه خدا به او داده است. [2]

'''يَخُوضُوا:'''

{{(آیه):فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا}}

{{صورتی:«يَخُوضُوا»}} از مادّه‌{{صورتی: «خوض»}} (بر وزن حوض)، در اصل، به معناى حركت در آب است، سپس به عنوان كنايه در مواردى كه انسان غوطه‌ور در مسائل باطل مى‌شود به كار رفته است. [3]

'''يُدَبِّرُ:'''

{{(آیه):يُدَبِّرُ الأَمْرَ}}

{{صورتی:«يُدَبِّرُ»}} از مادّه‌{{صورتی: «تدبير»،}} در اصل از{{صورتی: «دبر»}} (بر وزن ابر)، به معناى پشت سر و عاقبت چيزى است. بنابراين، «تدبير» به معناى بررسى كردن عواقب كارها، و سنجيدن مصالح، و بر طبق آن عمل نمودن است. [4]

'''يُدْحِضُوا:'''

{{(آیه):لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ}}

{{صورتی:«يُدْحِضُوا»}} از مادّه‌{{صورتی: «ادحاض»}} به معناى «ابطال و زائل» كردن است و در اصل از مادّه‌{{صورتی: «دحض»}} به معناى «لغزش» گرفته شده است. [5]

'''يَدْرَئُون:'''

{{(آیه):وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ}}

{{صورتی:«يَدْرَئُون»}} از مادّه‌{{صورتی: «درء»}} (بر وزن زرع) به معناى دفع كردن است. [6]

'''يُدْرِكْكُم:'''

{{(آیه):يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ}}

معناى مادّه‌{{صورتی: «يُدْرِكْكُم»}} از مادّه‌{{صورتی: «دَرْك»}} اين است كه: كسى از چيزى فرار كند، و آن به دنبالش بدود، بر اين اساس، بدون ترديد اگر مرگ در پى كسى درآيد، او را خواهد گرفت. [7]

'''يَدُعُّ:'''

{{(آیه):الَّذي يَدُعُّ الْيَتيمَ}}

{{صورتی:«يَدُعُّ»}} از مادّه‌{{صورتی: «دَعّ»}} (بر وزن حدّ) به معناى دفع شديد و راندن توأم با خشونت و عنف است. از آنجا كه «يَحُضُّ» و «يَدُعُّ» به صورت فعل «مضارع» آمده، نشان مى‌دهد اين كار مستمر آنها در مورد يتيمان و مستمندان بوده است. [8]

'''يَدَّعُونَ:'''

{{(آیه):وَ لَهُمْ ما يَدَّعُونَ}}

{{صورتی:«يَدَّعُونَ»}} از مادّه‌{{صورتی: «دعايه»}} به معناى طلب است، يعنى هر چه طلب كنند، و تمنّا نمايند، براى آنها حاصل است، و آرزوئى در دل ندارند، كه انجام‌نشدنى باشد.

مرحوم‌{{صورتی: «طبرسى»}} در «مجمع البيان» مى‌گويد: عرب اين تعبير را در مورد{{صورتی: «تمنّى»}} به كار مى‌برد، مى‌گويد:{{صورتی: إِدَّعِ عَلَىَّ مَا شِئْتَ:}} «هر چه مى‌خواهى از من بخواه و تمنّا كن». [9]

'''يَدْمَغُهُ:'''

{{(آیه):عَلَى الْباطِلِ فَيَدْمَغُهُ}}

{{صورتی:«يَدْمَغُهُ»}} از مادّه‌{{صورتی: «دَمْغ»}} كه به گفته «راغب» به معناى شكستن جمجمه و مغز سر است كه حساسترين نقطه بدن انسان محسوب مى‌شود، تعبير رسايى است براى غالب بودن لشگر حق، غلبه‌اى چشمگير و قاطع. [10]

'''يُدْنِيْنَ:'''

{{(آیه):يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ}}

منظور از{{صورتی: «يُدْنِيْنَ»}} (نزديك كنند) از مادّه‌

[1]سوره يس: 49؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/430/يُدْنِيْنَ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص430.]

[2]سوره نحل: 8؛[https://lib.eshia.ir/27575/11/186/يَخْلُقُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج11، ص186.]

[3]سوره معارج: 42؛[https://lib.eshia.ir/27575/25/55/يَخُوضُوا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج25، ص55.]

[4]سوره يونس: 3؛[https://lib.eshia.ir/27575/8/274/يُدَبِّرُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج8، ص274.]

[5]سوره كهف: 56؛[https://lib.eshia.ir/27575/12/514/يُدْحِضُوا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج12، ص514.]

[6]سوره رعد: 22؛[https://lib.eshia.ir/27575/10/226/يَدْرَئُون مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج10، ص226.]

[7]سوره نساء: 78؛[https://lib.eshia.ir/27575/4/34/يُدْرِكْكُم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج4، ص34.]

[8]سوره ماعون: 2؛[https://lib.eshia.ir/27575/27/384/يَدُعُّ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج27، ص384.]

[9]سوره يس: 57؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/442/يَدَّعُونَ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص442.]

[10]سوره انبياء: 18؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/407/يَدْمَغُهُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص407.]