'''مُثْقَل:'''

{{(آیه):مِن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ}}

{{صورتی:«مُثْقَل»}} از مادّه‌{{صورتی: «اثقال»}} به معناى تحميل مشقت و بار گران است و از مادّه‌{{صورتی: «ثقل»}} به معناى سنگينى است. [1]

'''مُثْقَلَة:'''

{{(آیه):وَ إِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ}}

{{صورتی:«مُثْقَلَة»}} به معناى «سنگين بار» است، و منظور در اينجا كسى است كه بار گناهان بر دوش مى‌كشد. [2]

'''مَثَل:'''

{{(آیه):مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ}}

{{صورتی:«مَثَل»}} در لغت عرب، هر سخنى است كه حقيقتى را مجسم سازد، و يا چيزى را توصيف كند، و يا چيزى را به چيز ديگر تشبيه نمايد. و به سخنى مى‌گويند كه در ميان مردم به عنوان عبرت رائج و جارى مى‌شود، و از آنجا كه ماجراى زندگى فرعون و فرعونيان و سرنوشت دردناك آنها درس عبرت بزرگى بود، در سوره‌{{صورتی: «زخرف»}} به عنوان «مثل» براى آيندگان ياد شده است. [3]

'''مَثُلاتُ:'''

{{(آیه):مِن قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ}}

{{صورتی:«مَثُلاتُ»}} جمع‌{{صورتی: «مثله»}} (به فتح ميم و ضم ثاء) به معناى بلاها و كيفرهايى است كه بر امت‌هاى پيشين وارد شد، آن چنان كه ضرب المثل گرديد. [4]

'''مُثْلى‌:'''

{{(آیه):وَ يَذْهَبا بِطَريقَتِكُمُ الْمُثْلى‌}}

{{صورتی:«مُثْلى‌»}} از مادّه‌{{صورتی: «مثل»}} در اينجا به معناى عالى و افضل است‌{{صورتی: (أَى الأَشْبَهُ بِالْفَضِيْلَةِ).}} [5]

'''مثمود:'''

{{(آیه):وَ ثَمُودَ الَّذينَ جابُوا}}

{{صورتی:«مثمود»}} از مادّه‌{{صورتی: «ثَمُود»}} به كسى مى‌گويند كه از او زياد مطالبه اموال كنند، به اندازه‌اى كه اموالش نقصان پذيرد. [6]

'''مَثْنى‌ وَ فُرادى‌:'''

{{(آیه):تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى‌ وَ فُردَى‌}}

تعبير به‌{{صورتی: «مَثْنى‌ وَ فُرادى‌»}} (دو، دو، يا يك، يك) اشاره به اين است كه، انديشه و تفكر بايد دور از غوغا و جنجال باشد، مردم به صورت تك نفرى، يا حداكثر دو نفر دو نفر، قيام كنند، و فكر و انديشه خود را به كار گيرند، چرا كه تفكر در ميان جنجال و غوغا عميق نخواهد بود، به خصوص اين كه، عوامل خود خواهى و تعصب، در راه دفاع از اعتقاد خود، در حضور جمع، بيشتر پيدا مى‌شود. بعضى از مفسران، نيز احتمال‌

[1]سوره طور: 40؛[https://lib.eshia.ir/27575/22/469/مُثْقَل مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج22، ص469.]؛سوره قلم: 46؛[https://lib.eshia.ir/27575/24/424/مُثْقَل مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج24، ص424.]

[2]سوره فاطر: 18؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/245/مُثْقَلَة مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص245.]

[3]سوره زمر: 27؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/462/مَثَل مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص462.]؛سوره زخرف: 56؛[https://lib.eshia.ir/27575/21/103/مَثَل مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج21، ص103.]

[4]سوره رعد: 6؛[https://lib.eshia.ir/27575/10/150/مَثُلاتُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج10، ص150.]

[5]سوره طه: 63؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/260/مُثْلى‌ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص260.]

[6]. فجر آيه 9؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/470/مثمود مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص470.]