عادلانه است، اين ماده هنگامى كه به باب «افعال» در آيد (اقساط)، به معناى اجراى عدالت است، و هنگامى كه به صورت ثلاثى مجرد استعمال شود (مانند آيه فوق)، به‌معناى ظلم و انحراف از مسير حق است. [1]

'''قاسِيَه:'''

{{(آیه):قُلُوبَهُمْ قاسِيَةً}}

{{صورتی:«قاسِيَه»}} از مادّه‌{{صورتی: «قسوة»}} و{{صورتی: «قساوت»}} در اصل به سنگ‌هاى سخت اطلاق مى‌شود، و به معناى خشونت و سختى و نفوذناپذيرى است، لذا سنگ‌هاى خشن را{{صورتی: «قاسى»}} مى‌گويند، و از همين رو به دل‌هايى كه در برابر نور حق و هدايت انعطافى از خود نشان نمى‌دهد، و نرم و تسليم نمى‌گردد، و نور هدايت در آن نفوذ نمى‌كند «قلب‌هاى قاسيه» يا قساوتمند، گفته مى‌شود؛ و در فارسى از آن به «سنگدلى» تعبير مى‌كنيم. [2]

'''قاصِد:'''

{{(آیه):وَ سَفَراً قاصِداً}}

{{صورتی:«قاصِد»}} از مادّه‌{{صورتی: «قَصْد»}} به معناى سهل و آسان است؛ زيرا در اصل از مادّه «قَصْد» است و مردم عادى قصد خود را متوجّه مسائل آسان مى‌كنند. [3]

'''قاصف:'''

{{(آیه):عَلَيْكُمْ قاصِفاً}}

{{صورتی:«قاصف»}} از مادّه‌{{صورتی: «قَصْف»}} به معناى شكننده است و در اينجا اشاره به طوفان شديدى است كه همه چيز را در هم مى‌شكند. [4]

'''قاع:'''

{{(آیه):فَيَذَرُها قاعاً صَفْصَفاً}}

{{صورتی:«قاع»}} از مادّه‌{{صورتی: «قيع»}} زمين صاف و مستوى (بدون كوه و جنگل) است و بعضى آن را به محلى كه آب در آن جمع مى‌شود، تفسير كرده‌اند. [5]

'''قالِين:'''

{{(آیه):لِعَمَلِكُمْ مِّنَ الْقالِينَ}}

{{صورتی:«قالِين»}} از مادّه‌{{صورتی: «قالي- قالٍ»}} جمع‌{{صورتی: «قال»}} از مادّه‌{{صورتی: «قلى»}} (بر وزن حَلْق و بر وزن شرك) به معناى عداوت شديدى است كه در اعماق دل و جان انسان اثر مى‌گذارد، و اين تعبير شدت نفرت لوط را نسبت به اعمال آنها روشن مى‌سازد. [6]

'''قانِت:'''

{{(آیه):كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ}}

{{صورتی:«قانِت»}} از مادّه‌{{صورتی: «قنوت»}} چنان كه قبلًا هم گفته‌ايم، به معناى ملازمت و اطاعت توأم با خضوع است، اطاعتى كه از ايمان و اعتقاد سر زند، و اين اشاره به جنبه‌هاى عملى و

[1]سوره جنّ: 14؛[https://lib.eshia.ir/27575/25/124/قانِت مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج25، ص124.]

[2]سوره مائده: 13؛[https://lib.eshia.ir/27575/4/398/قاسِيَه مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج4، ص398.]؛سوره زمر: 22؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/445/قاسِيَه مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص445.]

[3]سوره توبه: 42؛[https://lib.eshia.ir/27575/7/502/قاصِد مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج7، ص502.]

[4]سوره اسراء: 69؛[https://lib.eshia.ir/27575/12/218/قاصف مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج12، ص218.]

[5]سوره طه: 106؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/331/قاع مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص331.]

[6]سوره شعراء: 168؛[https://lib.eshia.ir/27575/15/350/قالِين مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج15، ص350.]