نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 396
مسلماً تاريكى شب هنگامى پر و لبريز مىشود كه به نيمه رسد. يكى از مفاهيمى كه
لازمه اين معنا است، هجوم و حملهور گشتن است، لذا در اين معنا نيز استعمال شده.
بنابراين، معناى{{صورتی: «غاسق»}} در آيه مورد بحث، يا «فرد مهاجم» است، يا هر «موجود شرور»
كه از تاريكى شب براى حمله كردن استفاده مىكند؛ زيرا نه فقط حيوانات درنده و
گزنده شب هنگام از لانهها بيرون مىآيند و زيان مىرسانند، بلكه افراد شرور و
ناپاك و پليد نيز، غالباً از تاريكى شب براى مقاصد سوء خود استفاده مىكنند. [1]
'''غاشِيَه:'''
{{(آیه):أَن تَأْتِيَهُمْ
غاشِيَةٌ}}
{{صورتی:«غاشِيَه»}} از مادّه{{صورتی: «غشاوة»}} به معناى پوشاندن است، انتخاب اين نام براى قيامت، به خاطر آن است كه حوادث
وحشتناك آن ناگهان همه را زير پوشش خود قرار مىدهد.
بعضى، گفتهاند: به خاطر آن است كه خلق اولين و آخرين در آن روز براى حساب جمع
مىشوند. و نيز گفتهاند: منظور آتشى است كه چهرههاى كفار و مجرمان را مىپوشاند.
ولى، تفسير اول از همه مناسبتر است.
{{صورتی:«غاشِيَة»}} به معناى پوشنده و پوشش است و از جمله به پارچه بزرگ كه روى زين اسب
مىاندازند و آن را مىپوشاند «غاشِيَة» گفته مىشود و منظور در سوره{{صورتی: «يوسف»}} بلا و مجازاتى
است كه همه بدكاران را فرامىگيرد.
مؤنث بودن «غاشِيَة» به خاطر آن است كه صفت براى كلمه «عقوبة» است كه در تقدير
مىباشد. [2]
'''غَبَرَة:'''
{{(آیه):يَوْمَئِذٍ
عَلَيْها غَبَرَةٌ}}
{{صورتی:«غَبَرَة»}} (بر وزن غلبه) از{{صورتی: «غبار»}} به معناى باقى مانده خاكى است كه از زمين بر خاسته و بر
چيزى نشسته. [3]
'''غثاء:'''
{{(آیه):فَجَعَلْنَاهُمْ
غُثآءً}}
{{صورتی:«غثاء»}} در اصل به معناى گياهان خشكيدهاى است كه به صورت بسيار در هم ريخته بر روى
سيلاب قرار دارد، همچنين به كفهايى كه روى ديگ در حال جوشيدن پيدا مىشود نيز،
غثاء مىگويند.
تشبيه اجساد بى جان آنها به{{صورتی: «غثاء»،}} اشاره به نهايت ضعف، ناتوانى، در هم شكستگى و بى ارزش بودن
آنها است؛ چرا كه خاشاك روى سيلاب، از هر چيز بىارزشتر و سبكتر است، نه از خود
ارادهاى دارد و نه بعد از گذشتن و فرونشستن سيلاب، اثرى از
[1]سوره فلق: 3؛[https://lib.eshia.ir/27575/27/495/غثاء مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج27، ص495.]
[2]سوره يوسف: 107؛[https://lib.eshia.ir/27575/10/115/غاشِيَه مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج10، ص115.]؛سوره غاشيه: 1؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/429/غاشِيَه مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص429.]
[3]سوره عبس: 40؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/170/غَبَرَة مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص170.]
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 396