'''ضَرِيع:'''

{{(آیه):طَعامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيْعٍ}}

{{صورتی:«ضَريع»}} از مادّه‌{{صورتی: «ضُرُوع»}} است و در اين كه‌{{صورتی: «ضَرِيع»}} چيست؟ مفسران تفسيرهاى گوناگونى دارند؛ بعضى گفته‌اند: نوعى خار است كه به زمين مى‌چسبد، هنگامى كه خشك نبود قريش آن را «شَبْرَق» مى‌ناميدند، و هنگامى كه خشك مى‌شد، آن را «ضَرِيع» مى‌گفتند، گياهى است سمى كه هيچ حيوان و چهارپايى به آن نزديك نمى‌شود.

{{صورتی:«خليل»}} از علماى لغت مى‌گويد: «ضَرِيع» «گياه سبز بدبوئى است كه از دريا بيرون مى‌افتد».

{{صورتی:«ابن عباس»}} گفته است: «درختى است از آتش كه اگر در دنيا باشد، زمين و هر چه را بر آن است مى‌سوزاند»! ولى، در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم: «ضريع چيزى است در آتش دوزخ، شبيه خار، تلخ‌تر از صبر، متعفن‌تر از مردار، و سوزنده‌تر از آتش، خداوند آن را ضريع نام نهاده است» (أَلضَّرِيْعُ شَىْ‌ءٌ يَكُونُ فِى النَّارِ يَشْبَهُ الشَّوْكَ، أَشَدُّ مَرارَةً مِنَ الصَّبْرِ، وَ أَنْتَنُ مِنَ الْجِيْفَةِ، وَ أَحَرُّ مِنَ النَّارِ، سَمَّاهُ اللَّهُ ضَرِيْعاً).

بعضى نيز گفته‌اند: «ضَرِيع» طعامى است ذلت‌آفرين كه دوزخيان براى رهايى از آن، به درگاه خدا تضرع مى‌كنند (فراموش نكنيم ماده «ضرع» به‌معناى ضعف و ذلت و خضوع است) اين تفسيرها با هم منافاتى ندارد و ممكن است در معناى اين واژه جمع باشد. [1]

'''ضِعْف:'''

{{(آیه):هُمُ الْمُضْعِفُونَ}}

{{صورتی:«ضِعْف»}} در لغت عرب، به معناى دو چندان نيست، بلكه دو برابر و چندين برابر را شامل مى‌شود و حداقل در مورد آيه، ده برابر است (چنان كه قرآن مى‌گويد: مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها).

{{صورتی:«راغب»}} در «مفردات» در معناى «ضعف» مى‌گويد: ضاعَفْتُهُ ضَمَمْتُ الَيْهِ مِثْلَهُ فَصاعِداً: «آن را مضاعف ساختم يعنى همانندش و يا بيشتر و چند برابر بر آن افزودم» (دقت كنيد). [2]

'''ضعيف:'''

{{(آیه):وَالمُسْتَضْعَفِيْنَ مِنَ الرِّجَالِ}}

{{صورتی:«ضعيف»}} از مادّه‌{{صورتی: «ضَعْف»}} كسى است كه ناتوان است. [3]

'''ضِغْث:'''

{{(آیه):وَ خُذْ بِيَدِكَ ضِغْثاً}}

{{صورتی:«ضِغْث»}} (بر وزن حرص) به معناى دسته‌اى از چوبهاى نازك ساقه گندم و جو و يا رشته‌هاى خوشه خرما و يا دسته گل و مانند آن است. [4]

[1]سوره غاشيه: 6؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/431/ضَرِيع مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص431.]

[2]سوره روم: 39 ؛[https://lib.eshia.ir/27575/16/470/ضِعْف مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج16، ص470.]؛سوره احزاب: 30؛[https://lib.eshia.ir/27575/17/308/ضِعْف مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج17، ص308.]

[3]سوره نساء: 75؛[https://lib.eshia.ir/27575/4/22/ضعيف مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج4، ص22.]

[4]سوره ص: 44؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/318/ضِغْث مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص318.]