'''ضفادع:'''

{{(آیه):الْقُمَّلَ وَ الضَّفادِعَ}}

{{صورتی:«ضفادع»}} جمع‌{{صورتی: «ضفدع»}} است،{{صورتی: «ضفدع»}} به معناى قورباغه است، اين كلمه به صورت جمع در آيه فوق آمده ولى عذاب‌هاى ديگر به صورت مفرد ذكر شده است و شايد اين دليل بر آن باشد كه انواع مختلفى از قورباغه را خداوند بر اينها مسلط ساخت.

اين قورباغه‌ها از رود «نيل» سر برآوردند و آن قدر توليد مثل كردند كه زندگى آنها را قرين بدبختى و مشكلات كرد. [1]

'''ضَلُّوا:'''

{{(آیه):قالُوا ضَلُّوا عَنَّا}}

{{صورتی:«ضَلُّوا»}} از مادّه‌{{صورتی: «ضَلال»}} است. مفسران براى‌{{صورتی: «ضَلُّوا»}} در اينجا دو معنا گفته‌اند: بعضى آن را به معناى‌{{صورتی: «ضاعوا»}} و{{صورتی: «هلكوا»}} گرفته‌اند، و بعضى به معناى‌{{صورتی: «غابوا»}} چنان كه مى‌گوئيم‌{{صورتی: «ضلت الدابة»}} يعنى‌{{صورتی: «غابت فلم يُعرَف مكانها».}} [2]

'''ضَنْك:'''

{{(آیه):فَإِنَّ لَهُ مَعِيْشَةً ضَنْكاً}}

{{صورتی:«ضَنْك»}} به معناى سختى و تنگى است، اين كلمه هميشه به صورت مفرد به كار مى‌رود و تثنيه و جمع و مؤنث ندارد. [3]

'''ضَنِين:'''

{{(آیه):عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِيْنٍ}}

{{صورتی:«ضَنِين»}} از مادّه‌{{صورتی: «ضِنّه»}} (بر وزن مِنّة) به معناى بخل در مورد اشياء نفيس و گران‌بها است، و اين صفتى است كه هرگز در پيامبران وجود ندارد، و اگر ديگران به خاطر علوم محدودشان چنين صفتى را دارند، پيامبر صلى الله عليه و آله كه سر چشمه علمش اقيانوس بيكران علم خدا است، از اين گونه صفات مبرّا است. [4]

'''ضياء:'''

{{(آیه):جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَآءً}}

{{صورتی:«ضياء»}} از مادّه‌{{صورتی: «ضَوء»}} است. در اين كه ميان‌{{صورتی: «ضياء»}} و{{صورتی: «نور»}} چه تفاوتى است، مفسران گفتگوى فراوان دارند:

بعضى هر دو را مترادف و به يك معنا دانسته‌اند.

بعضى گفته‌اند: «ضياء» كه در مورد نور «خورشيد» به كار رفته، همان نور قوى است، اما كلمه «نور» كه درباره «ماه» به كار رفته، نور ضعيف‌تر است.

سومين نظر در اين باره اين است كه: «ضياء» به معناى نور ذاتى است، ولى «نور» مفهوم اعمى دارد، كه ذاتى و عرضى هر دو را شامل مى‌شود.

[1]سوره اعراف: 133؛[https://lib.eshia.ir/27575/6/384/ضفادع مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج6، ص384.]؛سوره اسراء: 101؛[https://lib.eshia.ir/27575/12/341/ضفادع مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج12، ص341.]

[2]سوره مؤمن: 74؛[https://lib.eshia.ir/27575/20/191/ضَلُّوا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج20، ص191.]

[3]سوره طه: 124؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/358/ضَنْك مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص358.]

[4]سوره تكوير: 24؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/207/ضَنِين مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص207.]