نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 28
خواندن و
نوشتن آشنا نبودند، حساب موضوعات مختلف را با ريگها نگه مىداشتند.
[1]
'''أَحَقّ:'''
{{(آیه):أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ}}
{{صورتی:«أَحَقّ»}} از مادّه{{صورتی:
«حق»}} (شايستهتر)، گر چه{{صورتی: «افعل التفضيل»}}
است، ولى در اينجا به معناى مقايسه دو چيز در شايستگى نيامده است؛ بلكه{{صورتی:
«شايسته»}} و{{صورتی: «ناشايسته»}} اى را
مقايسه مىكند، و اين در آيات قرآن، احاديث و سخنان روزمره نمونههاى زيادى دارد.
[2]
'''أَحْقاب:'''
{{(آیه):لَابِثِينَ فِيها أَحْقاباً}}
{{صورتی:«أَحْقاب»}} جمع{{صورتی:
«حقب»}} (بر وزن قفل) به معناى مدت نامعلومى از زمان است. بعضى آن را به
هشتاد سال، بعضى هفتاد و بعضى چهل سال تفسير كردهاند؛ و چون از اين تعبير به نظر
مىآيد كه دوزخيان مدتهايى طولانى در دوزخ مىمانند، و سرانجام پايان مىيابد، و
اين با آيات خلود و عذاب دائم تضاد دارد، هر كدام در تفسير آن راهى را پوييدهاند.
معروف ميان مفسران اين است كه منظور از{{صورتی: «أَحْقاب»}}
در اينجا اين است كه مدتهايى طولانى و ساليان دراز پى در پى مىآيد و مىگذرد، بى
آن كه پايان يابد؛ و هر زمانى كه مىگذرد، زمان ديگرى جانشين آن مىشود. در بعضى
از روايات نيز آمده است كه اين آيه درباره گنهكارانى است كه سرانجام پاك مىشوند و
از دوزخ آزاد مىگردند، نه كافرانى كه مخلّد در آتشند. [3]
'''أَحْلام:'''
{{(آیه):قالُوا أَضْعاثُ أَحْلامٍ}}
{{صورتی:«أَحْلام»}} جمع{{صورتی:
«حُلُم»}} (بر وزن نهم) به معناى خواب و رؤيا و عقل است و جمع{{صورتی:
«حُلْم»}} (بر وزن ظلم) به معناى خواب و رؤياست. و از آنجا كه براى جمعآورى
يك بسته هيزم و مانند آن يك مشت اشياى پراكنده را روى هم مىگذارند، اين تعبير به
خوابهاى آشفته و پراكنده اطلاق شده است. [4]
'''أَحْوى:'''
{{(آیه):فَجَعَلَهُ غُثآءً أَحْوَى}}
{{صورتی:«أَحْوى»}} از مادّه{{صورتی:
«حُوّه»}} (بر وزن قُوّه) به معناى رنگ سبز سير، و گاه به معناى رنگ سياه آمده
است. و هر دو به يك معنا باز مىگردد؛ چرا كه رنگ سبزِ سير، همواره متمايل به
سياهى است. و اين تعبير به خاطر آن است كه گياهان خشك، هنگامى
[1]سوره طلاق: 1؛[https://lib.eshia.ir/27575/24/233/أَحْوى مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج24، ص233.]
[2]سوره توبه: 108؛[https://lib.eshia.ir/27575/8/179/أَحَقّ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج8، ص179.]
[3]سوره نبأ: 23؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/53/أَحْقاب مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص53.]