تفسيرهاى گوناگونى ذكر شده كه ظاهراً همه از قبيل ذكر مصداق است و مفهوم وسيع اين كلمه، شامل همه آنها مى‌شود. از جمله در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم:

{{صورتی:إِذَا أَيْقَظَ الرَّجُلُ أَهْلَهُ مِنَ اللَّيْلِ فَتَوَضَّئا وَ صَلَّيا، كُتِبَا مِنَ الذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيراً وَ الذَّاكِرَاتِ‌}}؛ «هنگامى كه مرد همسرش را شبانگاه بيدار كند و هر دو وضو بگيرند و نماز (شب) بخوانند از مردان و زنانى خواهند بود كه بسيار ياد خدا مى‌كنند».

و در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه «هر كس تسبيح فاطمه زهراء عليها السلام را در شب بگويد، مشمول اين آيه است».

{{صورتی:بعضى‌}} از مفسران گفته‌اند:{{صورتی: «ذكر كثير»}} آن است كه در حال قيام و قعود و به هنگامى كه به بستر مى‌رود ياد خدا كند. اما به هر حال، ذكر نشانه فكر است، و فكر مقدمه عمل؛ هرگز هدف، ذكر خالى از فكر و عمل نيست. [1]

'''ذُلُل:'''

{{(آیه):سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا}}

{{صورتی:«ذُلُل»}} جمع‌{{صورتی: «ذَلُول»}} به معناى تسليم و رام مى‌باشد، و توصيف راه‌ها به‌{{صورتی: «ذُلل»}} به خاطر آن است كه: اين جاده‌ها آن چنان دقيق تعيين شده كه در برابر زنبوران عسل كاملًا رام و تسليم‌اند. [2]

'''ذَلُول:'''

{{(آیه):جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ ذَلُولًا}}

{{صورتی:«ذَلُول»}} به معناى «رام» جامع‌ترين تعبيرى است كه درباره زمين ممكن است بشود. [3]

'''ذنوب:'''

{{(آیه):يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً}}

كلمه‌{{صورتی: «الذنُوب»}} (جمع با الف و لام) همه گناهان را بدون استثناء در بر مى‌گيرد. [4]

'''ذَواتا:'''

{{(آیه):ذَواتآ أَفْنَانٍ}}

{{صورتی:«ذَواتا»}} تثنيه‌{{صورتی: «ذات»}} به معناى «صاحب» و دارنده است. به عقيده بعضى، اصل «ذات» كه مفرد مؤنث است «ذوات» بوده كه «واو» به عنوان تخفيف حذف شده و به شكل «ذات» در آمده، و از آنجا كه تثنيه، كلمات را به صورت اصلى برمى‌گرداند در اينجا «ذواتان» شده و به هنگام اضافه، «نون» آن حذف گرديده است، در «مجمع البحرين» آمده كه: «اصل‌{{صورتی: «ذو»، «ذوا»}} (بر وزن عصا) بوده» و بنابراين، تعجب نيست كه مؤنث آن‌{{صورتی: «ذوات»}} باشد. [5]

[1]سوره احزاب: 35؛[https://lib.eshia.ir/27575/17/334/%%% مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج17، ص334.]

[2]سوره نحل: 69؛[https://lib.eshia.ir/27575/11/328/ذُلُل مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج11، ص328.]

[3]سوره ملك: 15؛[https://lib.eshia.ir/27575/24/348/ذَلُول مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج24، ص348.]

[4]سوره زمر: 53؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/522/ذنوب مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص522.]

[5]سوره رحمن: 48؛[https://lib.eshia.ir/27575/23/175/ذَواتا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج23، ص175.]