نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 19
{{(آیه):أَمْ أَبْرَمُوآ أَمْراً}}
{{صورتی:«ابْرام»}} از مادّه{{صورتی:
«برم»}} به معناى تابيدن و محكم كردن است. [1]
'''أَبصار:'''
{{(آیه):السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ}}
{{صورتی:«أَبصار»}} از مادّه{{صورتی:
«بصر»}} جمع{{صورتی: «بصر»}} به معناى
بينايى و چشم است. [2]
'''أَبْصَرْنَا:'''
{{(آیه):أَبْصَرْنَا وَ سَمِعْنَا}}
{{صورتی:«أَبْصَرْنَا»}} از مادّه{{صورتی:
«بصر»}} به معناى ديديم مىباشد. [3]
'''أبعد:'''
{{صورتی:«ابعد»}} از مادّه{{صورتی:
«بعد»}} به معناى دورتر است. [4]
'''أَبَق:'''
{{(آیه):إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ}}
تعبير به{{صورتی:
«أَبَق»}} از مادّه{{صورتی: «اباق»}} به معناى
فرار كردن بنده، از مولاى خود، در اينجا، تعبير عجيبى است، و نشان مىدهد كه، ترك
اولاىِ بسيار كوچك تا چه حد در مورد پيامبران عالى مقام از سوى خداوند، مورد
سختگيرى و عتاب واقع مىشود، تا آنجا كه پيامبرش را بنده فرارى مىنامد!
[5]
'''إِبْكَارِ:'''
{{(آیه):بِالْعَشِىِّ وَ الإِبْكَارِ}}
{{صورتی:«إِبْكَارِ»، «بين الطلوعين»}}
را مىگويند.
ممكن است{{صورتی:
«عَشِىّ»}} و{{صورتی: «إِبْكَارِ»}} اشاره، به
دو وقت معين، عصرگاهان و صبحگاهان باشد كه انسان آمادگى براى حمد و تسبيح الهى
دارد، چرا كه هنوز مشغول كار روزانه نشده، و يا آن را به پايان رسانيده است.
و ممكن است
به معناى{{صورتی: «دوام حمد و تسبيح»}} در تمام مدت شبانه روز باشد،
و اين تعبير معمول است كه فى المثل مىگوئيم:{{صورتی: «صبح و
شام از او مراقبت كنيد»،}} يعنى هميشه.
بعضى، اين{{صورتی:
«حمد و تسبيح»}} را اشاره، به{{صورتی: «نمازهاى صبح و عصر»}}
يا{{صورتی: «تمام نمازهاى پنجگانه»}} دانستهاند؛ در حالى كه ظاهر
تعبير آيه، مفهومى وسيعتر از آن دارد و نمازها، مىتواند فقط مصداقى از آن باشد.
[6]
'''أَبْكَم:'''
{{(آیه):أَحَدُهُمآ أَبْكَمُ لايَقْدِرُ}}
{{صورتی:«راغب»}} در «مفردات»
مىگويد:{{صورتی: «أَبْكَم»}} از مادّه{{صورتی: «بكم»}}
به معناى كسى است كه به طور مادرزاد گنگ متولد مىشود. بنابراين:{{صورتی:
كُلُّ أَبْكَمَ أَخْرَسُ وَ لَيْسَ كُلُّ أَخْرَسَ أَبْكَمُ:}}
«هر ابكمى، اخرس است اما هر اخرسى، ابكم
[1]سوره زخرف: 79؛[https://lib.eshia.ir/27575/21/137/أَبْكَم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج21، ص137.]