عليهم السلام كه راسخ در علماند رسيده و يا بوسيلهء فهم و عقل سليم پيروان راستين آن پيشوايان توضيح داده شده است .
تقسيم ديگرى در محتويات قرآن 1 - بعضى از حقايق قرآنى بايستى مورد علم و اعتقاد انسانى قرار بگيرد ، زيرا خداوند پيمانى بوسيلهء فطرتها و عقول آدميان براى فراگرفتن و پذيرش آنها گرفته است ، مانند توحيد خداوند يگانه و علم و اعتقاد به نظارت و علم خداوندى بر جهان هستى و همهء شئون انسانها . . حقايقى ديگر وجود دارد كه خداوند انسانها را مجبور به شناخت آنها نفرموده است ، مانند حقيقت روح و ابديت و خصوصيات روز قيامت و حقيقت فرشتگان و غير ذلك .
2 - احكامى است كه لزومش در قرآن ثابت ، ولى با سنّت نسخ شده است مانند آيهء مربوط به زنا كه در شمارهء سوم تقسيم گذشته ( ناسخ و منسوخ ) مطرح كرديم . حكم آيه مزبور ، با كيفر سنگسار براى زناى زن شوهردار و شوهر زندار بوسيلهء سنت و تازيانه براى بىهمسر بوسيلهء آيه نسخ شده است .
3 - احكامى است كه در قرآن جايز و در سنت واجب است ، مانند جايز بودن شكستن نمازهاى چهار ركعتى در مسافرت . آيهء قرآنى چنين است : * ( وَإِذا ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ ) * [1] .
( براى شما باكى نيست كه [ در سفر ] نماز را كوتاه كنيد ) اين حكم در سنت الزامى است .
4 - واجبات موقت و دائم مانند حجّ خانهء خدا كه وقتى معين دارد و با يك بار انجام دادن مرتفع مىشود و نماز كه در طول عمر مكلف بايد انجام بگيرد .
5 - انواعى از محرمات : كبيره و صغيره . براى محرمات ( گناهان كبيره ) آتش معين نموده و بخشايش خود را براى گناهان صغيره وعده داده است . بجا آوردن آن احكام و وظايفى كه گفته شد ، بمقدار توانايى لازم ، و در صورت فوق توانايى ، اجبارى براى انجام آنها وجود ندارد .

[1] النساء آيه 101 .

223