كوه روند تا ببينند خورشيد غروب كرده است يا نه .
شرح : « والد معظَّم ذيل حديث فوق در متن عربى مرقوم فرموده‌اند : مرحوم استاد شعرانيّ - رحمه الله - در حاشيه وافى فرموده‌اند : اين روايت شاذ و مخالف با اخبار بسيارى است كه دلالت دارد پنهان شدن خورشيد در پس كوه كافى نيست ، شايد نهى از كنجكاوى در زمانى است كه مردم مشغول نماز هستند زيرا اين عمل مخالف تقيّه است ، يا شايد براى اينكه غروب با بر طرف شدن سرخى شناخته مىشود ، پس حاجت به بالا رفتن از كوه نيست ، يا شايد براى اين است كه موضع بلند و مرتفع كه شخص بر آن ايستاده افقش از نظر ديد پائينتر از افق كسيست كه در پائين كوه يا بلندى ايستاده است چنان كه اگر فرض شود كه حاجبى بين او و خورشيد نمىبود ، با توجّه باينكه افق نسبت به او بالاتر است باز هم آن را نميديد يعنى غروب آفتاب براى او محقّق است ، به همين جهت امام عليه السّلام به زيد ميفرمايد : « مشرق و مغرب تو برايت معتبر است هر جا كه باشى « و اين مسأله در علم هيئت روشن و ثابت است » .
663 - امام صادق عليه السّلام فرمود : هر گاه خورشيد پنهان شود افطار جائز است و نماز مغرب واجب مىشود ( و علامت پنهان شدن آفتاب بر طرف شدن سرخى است در مشرق آسمان ) و چون نماز مغرب را خواندى پس وقت نماز عشاء فرا ميرسد و ادامه دارد تا نيمه شب .
664 - امام باقر عليه السّلام فرمود : فرشته اى گماشته شده است كه پيوسته نفرين مىكند و ميگويد : هر كس بخواب رود و نماز عشاء او تا نيمه شب خوانده نشود خداوند چشمان او را از خواب محروم سازد .

331