591 - و باز آن حضرت فرمود : هر گاه يكى از بستگان شما مرگش فرا رسد پيكر او را روى به قبله بخوابانيد و همچنين وقتى غسل داده مىشود نيز پاى او را بسوى قبله بكشيد و پائين پايش گودالى حفر كنيد در محلّ شستن ، تا غسالهء غسل بدرون آن رود .
592 - امام صادق عليه السّلام فرمود : هنگامى كه كسى را قبض روح مىكنند روح بر فراز جسد و نزديك آن سايه گستر است - خواه روح مؤمن باشد و خواه غير مؤمن - و بهر كارى كه با جسد او مىكنند مىنگرد ، و وقتى او را كفن كردند و بر تابوت گذاشتند و بر شانهء مردم قرار گرفت روح بجانب بدن باز ميگردد و در آن حلول مىكند و چشم او را وسعت ديد و دور بينى ميدهد و او به جايگاه خود در بهشت يا در دوزخ مىنگرد ، پس اگر اهل بهشت باشد با بلندترين صداى خود فرياد مىكند : مرا هر چه زودتر ببريد ، مرا هر چه زودتر ببريد ، و هر گاه از دوزخيان باشد فرياد مىكند : مرا برگردانيد مرا برگردانيد ، و در آن حال هر چه به او مىكنند ميفهمد و سخن مردم را مىشنود .
شرح : « مراد از حلول روح زنده شدن بحيات برزخى است نه دنيائى كه زندگان آن را حسّ كنند » .
593 - امام صادق عليه السّلام فرمود : همانا ارواح بصفت جسدها يا در قالب

281