دارائيهاى خليفه و نزديكان او بررسى ميزان دارائى افرادى كه از بركت وجود عثمان به ثروتهاى هنگفت رسيدند [45] از حوصله اين نوشتار خارج است و ما در اينجا اجمالا به ثروت چند تن از آنها و سپس خود عثمان اشاره مىنماييم :
1 - اموال زبير بن عوام : بخارى مىگويد : " زبير يازده خانه در مدينه ، دو خانه در بصره ، يك خانه در كوفه و يك خانه در مصر داشت . نقدينه زبير هنگام مرگش 59 ميليون درهم بود " . [46] علاوه بر اين زبير هزار اسب ، هزار بنده و هزار كنيز داشت . ( 47 ) 2 - اموال طلحة بن عبيد الله : املاك وى 30 ميليون درهم ارزش داشت . هنگام مرگ نقدينه او 200 هزار دينار طلا و 000 / 200 / 2 درهم ود . علاوه بر اين 300 بار شتر طلا ( يا به قول بعضى 300 پوست گاو پر از طلا ) از وى به جا ماند . ( 48 ) بلاذرى مىگويد : " عثمان يك بار در زمان حكومتش 200 هزار دينار به طلحه بخشيد " . ( 49 ) 3 - اموال عبد الرحمن بن عوف : در ميان دارائى وى قطعه طلاى بسيار بزرگى وجود داشت كه دست تمامى مردانى كه اين طلا را با تبرهاى خود مىشكستند تاول زد . ثروت وى هنگام مرگ عبارت بود از : يكصد اسب ، هزار شتر ، 10 هزار گوسفند و 000 / 560 / 2 درهم . وى چهار زن داشت كه به هر زن ربع ثمن ( 1 / 32 ) اموال عبد الرحمن رسيد ، كه عبارت بود از 80 هزار دينار ( و به قولى 100 هزار دينار ) . اگر بخواهيم قول دوم را بپذيريم نقدينه وى در هنگام مرگ 000 / 200 / 3 دينار طلا بوده است . ( 50 )

[45] مروج الذهب ج 1 / 434 .
[46] صحيح بخارى - كتاب جهاد ، باب بركة الغازى في ماله - ج 5 / 21 . در صحيح بخارى نقدينه زبير - در هنگام مرگ - 52 ميليون درهم ذكر شده است كه بنا به گفته‌هاى قبلى بخارى ، اشتباهى در جمع زدن صورت گرفته است . اين اشتباه در تمامى شروح صحيح بخارى تذكر داده‌اند . ( 4 ) مروج الذهب ج 1 / 434 . ( 48 ) طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 158 ، دول الاسلام ج 1 / 17 ، خلاصة التهذيب ص 152 ، مروج الذهب ج 1 / 434 ، العقد الفريد ج 2 / 283 ، الرياض النضره ج 2 / 344 - 346 . ( 49 ) انساب الاشراف ج 5 / 7 . ( 50 ) طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 96 ، مروج الذهب ج 1 / 434 ، تاريخ يعقوبى ج 2 / 146 ، صفة الصفوه ج 1 / 138 الرياض النضره ج 2 / 385 .

130