دست برداشته است .
م ق - عثمان بن حيان بن معبد ( ابو الغراء دمشقى ، آزاد شده ءام درداء ) : ( يب ) : مالك گفت :
ابن حيان كه امير مدينه بود ، به سوى محمد بن مكندر و اصحابش گسيل داشت و آنان را مورد ضرب قرار داد زيرا امر به معروف و نهى از منكر مىكردند . ابن شوذب گفت :
عمر بن عبد العزيز مىگفت : وليد در شام ، حجاج در عراق ، محمد بن يوسف در يمن ، عثمان بن حيان در مدينه و قرة بن شريك در مصر حاكمند ، به خداى سوگند كه زمين را جور و ستم پر كرده است .
ع - عثمان بن عاصم بن حصين ( ابو الحسين كوفى اسدى ) : ( يب ) : اعمش گفت : از من حديث مىشنود ، آنگاه مىرود آن را به نام خود روايت مىكند . وكيع گويد : مىگفت : من از اعمش به قرائت قرآن داناترم ، اعمش به كسى كه نزد وى قرائت مىكرد ، گفت : الحوت ، را با همزه بخوان . او آن را با همزه خواند . صبح فردا ، ابو الحصين سوره قلم را قرائت كرد و الحوت را با همزه خواند . چون از قرائت فارغ شد ، اعمش گفت : كمر حوت ( ماهى ) را شكستى . ابو الحصين او را دشنام داد . اعمش سوگند ياد كرد كه او را حد بزند . پس بنى اسد دربارهء وى با اعمش صحبت كردند ، ولى او حاضر نشد كه از اين كار دست بردارد . پنجاه نفر از آنان با وى سخن گفتند . اعمش خشمناك شد و سوگند ياد كرد كه با آنان در يك جا ساكن نشود . عجلى گفت : وى صاحب سنّت ، عثمانى و مردى صالح بود .
من مىگويم : شايد آنچه موجب گرديده كه وى را مدح نمايد و صاحب سنت و مردى صالح بنامد - با اينكه فرد مسلمانى را دشنام داده بود و مىبايست حد قذف بر او جارى شود و روايت و شهادت وى نيز پذيرفته نشود - بغض و كينهء او نسبت به امام متقين و نفس پيامبر امين باشد . بنگر و شگفت زده شو . در التقريب آمده : سنى است و گاهى اوقات تدليس مىكند .
ت - عثمان بن عبد الرحمن بن سعد بن ابى وقاص : ( خ ) گفت : او را ترك كرده‌اند . ابن معين گفت :
دروغ مىگويد . ( س ) گفت : متروك است .
د س ق - عثمان بن عبد الرحمن بن مسلم حرانى مؤدب : ابن نمير گفت : كذّاب است . ( يب ) :
ازدى گفت : متروك است . احمد گفت : او را اجازهء روايت نمىدهم .
د ت ق - عثمان بن عمير ، ابو يقظان اعمى : ابن معين گفت : ناچيز است . ( يب ) : دار قطنى گفت :
متروك است . ابن عبد البر گفت : همهء آنان وى را ضعيف دانسته‌اند .
ت - عطاء بن عجلان بصرى عطار : ابن معين گفت : ناچيز و كذّاب است . ديگران برايش

52