اگر عيني را خريد به پنجاه درهم و بعد معلوم شد كه معيب بوده است و چون بناي ارش شود بايد قيمت شود پس صحيح آن را به صد درهم قيمت كردند و معيب آن را به پنجاه درهم و چون نسبت پنجاه به صد نسبت نصفى است پس از ثمن مسمّى كه پنجاه درهم بود نصف كه بيست و پنج درهم باشد استرداد مىشود و از اينجا معلوم شد كه نسبت ما بين صحيح و معيب اخذ نمىشود بلكه مثل آن نسبت را از ثمن مسمى اخذ مىنمايند زيرا كه اگر همان نسبت ما بين صحيح و معيب اخذ شود در مثال مذكور جمع ما بين عوض و معوض خواهد شد زيرا كه نصف صد و پنجاه است و چون پنجاه درهم را بگيرد و مبيع را هم داشته باشد بايع را چيزي با مبيع نخواهد بود و اگر قيمت كنندكان كه از اهل خبره باشند در قيمت صحيح و معيب اختلاف نمايند مثل اين كه در مثال مذكور بعضى مىگويند كه صحيح ان دويست درهم ارش دارد و معيب آن صد درهم و بعضى بگويند كه صحيح صد درهم و معيب پنجاه درهم پس در اخذ ارش در چنين صورتى

434