ذريعه 24 / 246 ش 1857 فرج المهموم 93 - 94 نام مؤلف در فرج المهموم " محمد بن احمد بن عبد الله القمى " آمده است . كتاب " نوادر " ( كه گويا معروفترين تأليف او بوده ) يكى از منابع ابن بابويه در " كتاب من لا يحضره الفقيه " ( تحقيق : على اكبر غفاري ، تهران 1392 - 1394 ج 1 ص 3 ) بوده است . الفضل بن الحسن الطبرسي از اين تأليف در " اعلام الورى " ( صص 259 ، 274 - 275 ، 279 - 280 - 350 ) نقل مى كند ; همينطور فرزند او الحسن بن فضل در مكارم الاخلاق ( نجف 1391 ، صص 57 ، 229 ، 234 ، 246 ) ; ميرداماد در الرواشح ( ص 107 ) و هاشم البحراني در " مدينة المعاجز " ( ص 270 ) . علاوه بر آن ، علامه مجلسى سه نقل از نوادر به توسط محتضر حلى آورده است ( بحار 25 / 383 ، 385 ; 26 / 65 - 66 ) .
تنها اولين نقل از اين سه مورد در چ نجف 1370 محتضر ( ص 107 ) آمده و در آنجا از " نوادر " به عنوان منبع ياد نشده است .
در مورد فرج المهموم ، امام كاظم [ ع ] ثابت مى كند كه غرور حسن بن سهل در علم نجوم بى پايه است . بيشتر موارد نقل شده در منابع ديگر مربوط به فضائل ائمه است گر چه در مواردى نظير آنچه كه مكارم الاخلاق آمده مربوط به موضوعات ديگرى است .
470 . كتاب النهاية في مجرد الفقه والفتاوى / أبو جعفر محمد بن الحسن الطوسى ( م 460 ) ذريعه 24 / 403 ش 2141 الامان 83 / 95 - 96 فتح الابواب 177 ، 241 ، 271 - 272 كشف المحجة 130 عنوان كتاب در الامان ، فتح و كشف " النهايه " ياد شده است . بنابر آنچه در كشف آمده اين دومين كتاب فقهى ( بعد از الجمل والعقود طوسى ) بوده كه ابن طاووس درس گرفته

472