نام کتاب : كتابخانه ابن طاووس ( فارسي ) نویسنده : إتان گلبرگ جلد : 1 صفحه : 287
را طبراى مورخ ننوشته است ( مق : - › بشارات المصطفى ، - › كتاب دلائل الامامة ) و اين را Rosenthal و Gilliot تأييد كرده اند . درباره سه عنوان نخست ، مسائل مختلفى قابل طرح است . روزنتال عللى كه طبري را وادار به تأليف كتابي درباره فضائل على [ ع ] كرد مورد بحث قرار داده و نشان مى دهد كه كتاب غدير خم مى تواند جزئى از كتاب فضائل على [ ع ] باشد . Gilliot در اين نتيجه گيرى با وى همراه است اما توافق كمترى ميان اين دو نويسنده درباره عنوان " الرد على الحرقوصيه " وجود دارد . روزنتال مشكلاتى را كه مربوط به انتساب اين تأليف به طبري است مطرح مى كند اما نتيجه مى گيرد كه دلائل كافى براى رد نسبت آن به طبري وجود ندارد . او در ادامه مىنويسد : اين غير محتمل نيست اگر بگوييم الرد على الحرقوصية جزئى از كتاب فضائل بوده است . Gilliot كه عمدتا تحليلش بر عبارات " تبصرة العوام " ابن داعى است به اين نتيجه مى رسد كه اين " الرد " از آن تأليفاتى است كه به غلط به طبري نسبت داده شده است . ( نك : Gilliot مقاله " Tabari " صص 74 - 76 ) . مواردى كه ابن طاووس فراهم كرده ما را قادر مى سازد تا بحث را يك قدم جلوتر ببريم . او در طرائف دوبار به كتاب الولاية اشاره مى كند ( طرائف 1 / 142 به عنوان حديث الولاية ; در طرائف 1 ص 33 اشتباها " كتاب الولاة " ) و آن را چنين توصيف مى كند كه هفتاد و پنج سند براى حديث غدير خم آورده است . نام مؤلف " محمد بن جرير الطبري صاحب التاريخ " ياد مى كند . كتاب الولاية يك عنوان جانشين براى " حديث ( يا : كتاب ) غدير خم " است كه ابن شهر آشوب به آن تصريح كرده است ( معالم ص 106 ش 715 ; همچنين نك : ابن بطريق ، العمدة ص 55 ) ; ابن شهر آشوب چندين مورد را از كتاب الولاية نقل مى كند ( نك : مناقب 2 / 122 - 123 ، 247 - 248 ، 265 ، 268 ; 3 / 21 ) با اين تذكر كه كتاب بيش از هفتاد اسناد براى حديث غدير دارد ( مناقب 2 / 228 ) . در يكى از نسخههاى طرائف كه على الحسينى الميلانى در خلاصة عبقات الانوار ج 6 تهران 5 - 1404 ص 90 بدان استناد كرده ابن طاووس ( بعد از عبارت طرائف ص 142 / 33 ) مى گويد : " من در تأليفى كه طبري درباره صحت حديث غدير نوشته ديدم كه نام كتاب " الرد على الحرقوصية " است يعنى حنابله ; [ آنها
287
نام کتاب : كتابخانه ابن طاووس ( فارسي ) نویسنده : إتان گلبرگ جلد : 1 صفحه : 287