139 . + الفائق في الاصول / ركن الدين محمود بن عبد الله ( يا : عبيدالله يا محمد ) بن احمد ابن الملاحمى الخوارزمي ( م 636 ) فرج المهموم 214 طرائف 104 - 105 / 25 - 26 ، 256 / 71 ، 313 / 89 ، 326 - 327 / 94 - 95 ، 344 / 98 ، 355 / 102 ، 500 - 501 / 156 درباره‌ء ابن الملاحمى كه در بيشتر عقايدش پيرو متكلم بصرى أبو الحسين بصرى ( م 436 ) بوده ، نك‌ : مقدمه McDermott . J . M و Madelung . W بر تصحيح بخش باقى مانده كتاب ملاحمى با عنوان " كتاب المعتمد في اصول الدين " ، لندن 1991 صص 3 - 5 . همانگونه كه در مقدمه آمده ، نام پدر ابن الملاحمى چندان مشخص نيست كه كداميك از عبد الله ، عبيدالله و محمد است . تحقيقى از كتاب الفائق توسط مادلونگ و مكدر موت در دست انتشار است . من از Schmidtke . Dr براى اطلاعاتى كه درباره‌ء نشر اين كتابها و از استاد مادلونگ بدليل فرستادن فتوكپى صفحات مقدمه بر تحقيق كتاب المعتمد متشكرم .
ابن طاووس كه نام پدر مؤلف را محمد بن عبد الله بن احمد الخوارزمي ياد كرده ، او را به عنوان يك سنى ( طرائف 326 / 94 ) و يك معتزلي مبرز ( فرج المهموم ، طرائف 355 / 102 ) و مدافع اخترشناسى ( فرج المهموم ) ياد مى كند . او مىنويسد كه پدر بزرگ وى ورام براى فائق ( كه عنوان كامل آن در طرائف ص 104 / 25 ، 256 / 71 ياد شده ) ارزش زيادى قائل بوده است ( فرج المهموم 214 ) . ابن طاووس از يك نسخه عتيق كه خط مؤلف در آخر آن بوده ، استفاده كرده است ( فرج المهموم ) .
موارد نقل شده در طرائف مشتمل بر حمله ابن الملاحمى بر معتقدان به جبر است .
همانگونه كه ابن طاووس خاطر نشان كرده ، موارد نقل شده در فرج المهموم وطرائف صص 104 - 105 / 25 - 26 ، 500 - 501 / 156 ازبابى متعلق به معجزات رسول خدا [ ص ] گرفته شده است . در نسخه فايق در صنعا ( الجامع الكبير ، كلام 53 ) نقلهايى كه در طرائف آمده بدين شرح است : فرج المهموم 214 = برگ 174 - پ ، طرائف 104 - 105 = برگ 173 - ر - پ ; طرائف 256 = برگ 166 - ر ; طرائف 313 = برگ 250 -

260