« مريد » نيز اگر مطلق و عارى از جميع قيود ، از جمله قيد « اطلاق » لحاظ شود ، « مجهول مطلق » و « غيب محض » و « كنز مخفى » مىباشد . مأثورات نبويه ، نظير ربّ زدنى فيك تحيّرا و حديث معجز نظام اللهم إنّى أسألك بكلّ اسم سمّيت به نفسك . . . أو استأثرت فى مكنون الغيب عندك ، شاهد بر اين اصل است .
بالغان به مقام « أَوْ أَدْنى » نيز بعد از ولوج در « واحديت » و « احديت » معترف به عجز و قصور و شهود احديت ذاتيه‌اند . و يعترفون بأن ما وراء غاية مشاهداتهم و نهاية مشهد فهومهم بحاريحار فى تيّار فهم كل غائص .
در سورهء مباركهء « توحيد » فقط به « هو » به آن حقيقت مطلقه اشاره شده است . و امام صادق ، عليه السلام ، فرموده است « هو » اشاره به مقام بعيد از افهام است و « ضمير شأن » نيست . و اسم « الله » و « احد » و « صمد » تعابير و عناوين و لوازم آن حقيقت حقه‌اند و ذات ، به تصريح ارباب كشف و يقين و عترت طاهره عليهم السلام ، اسم ندارد . و وضع اسم دال بر حقيقت غيبيه محال است چه آن كه واضع و يا مفيض اين اسم ناچار بايد حق باشد ، و اظهار آن از مقام غيب بر اقرب موجودات به آن حقيقت ، يعنى خاتم انبيا عليه السلام ، چيزى جز امرى نازل از مقام غيب نيست كه رنگ تخاطب پذيرفته ، و از جهت تنزل از غيب محض از اطلاق ذاتى خارج گرديده است . بنا بر آن چه ذكر شد ، مقام ذات و غيب الغيوب نه قبول اسم نمايد و نه پذيرش رسم :
< شعر > « نه اشارت مىپذيرد نه عيان نه كسى زو نام دارد نه نشان » [5] < / شعر > بيان فرق بين « ذات » و مقام « احديت » و « واحديت » از مقام « غيب الغيوب » - بنا بر خبر يا اثر منقول در مسفورات اهل عرفان - تعبير به « كنز مخفى » شده است كه كنت كنزا مخفيا . و در اثر بعضى تعبير به كنت كنزا خفيا

[5] - در روايتى مفصّل ، منقول از ابو عبد اللَّه ، جعفر بن محمد ، امام صادق ، عليه السلام ، از ذات حق تعبير به « شيء بحقيقة الشيئية » ، كه همان حقيقت وجود باشد ، نموده . اين روايت را استاد زمانه ، عارف محقق ، آقا ميرزا محمد رضا قمشه اى ، شرح كرده است . و از اين روايت معجز نصاب معلوم مىشود كه مقام ذات اسم ندارد .

مقدمة الآشتياني 14